Görüntüleme
5
İndirme
1
Osmanlı Devleti’nin kuruluşundan itibaren devlet nizamının taşıyıcıları olan müesseseler/kurumlar zamanın ihtiyaçlarıyla bağlantılı olarak bazı değişikliklere maruz kalmıştır. Kurumlarda yapılan düzenlemeler değişimin ve dönüşümün her alanda yaşandığı 19. yüzyılda artarak devam etmiştir. Modernleşme dönemi olarak tanımlanan bu devirde kazaî, idarî görevlerle birlikte tedris hizmetini de bünyesinde barındıran ilmiye teşkilatında önemli düzenlemeler yapılmıştır. Bu çerçevede ilmiye teşkilatı içinde yer alan büyük kadılıklarda yani mevleviyet kadılıklarında da zaman zaman idarî ve yetki bağlamında yeni uygulamalara gidilmiştir. Bazı mahallerin statüleri siyasî karışıklıklar nedeniyle değiştirilmiş, kimi yerler stratejik ve coğrafi konumlarından dolayı bir üst dereceye çıkartılırken kimi yerler alt derecedeki mevleviyet kadılıklarına indirilmiştir. Bu makalede ilmiye teşkilatının hiyerarşik yapısında kazaî ve idarî alanı oluşturan mevleviyetlerdeki ve bu mevleviyetlere dahil olan kadılıklardaki düzenlemeler ele alınmıştır. Bu yapılırken idarî, hukukî, tedris gibi birçok sahada değişimin ve dönüşümün had safhada yaşandığı Sultan Abdülmecid dönemi (1839-1861) tercih edilmiştir. Dereceleri, görev alanları ve sınırları her devir için aynı olmayan Osmanlı mevleviyet kadılıklarının genel durumları ortaya konulmuş, yirmi iki yıllık bir süreyi içeren Sultan Abdülmecid döneminin yedi kadılığında farklı sosyal ve siyasi sebeplerle meydana gelen düzenlemeler gün yüzüne çıkartılmıştır. Böylece kadılıkların ne zaman mevleviyete yükseltildiğine veya mevleviyetten çıkartıldığına dair literatürdeki bazı belirsizlik ve eksiklikler ortadan kaldırılmıştır. Tüm bunlar Cumhurbaşkanlığı Osmanlı Arşivi ve Tarik Defterleri’ndeki belge ve bilgiler esas alınarak yapılmıştır.
Since the establishment of the Ottoman Empire, the institutions that are the carriers of the state order have been subjected to some changes in connection with the needs of the time. The regulations made in institutions continued increasingly in the 19th century, when change and transformation were experienced in all areas. In this period, which is defined as the modernization period, important arrangements were made in the ilmiye organization, which included the judicial and administrative duties as well as the educational service. In this context, new applications were made in terms of administrative and authority from time to time in the great judgeships, that is, the mevleviyet judgeships within the ilmiye organization. The status of some places has been changed due to political turmoil, some places have been promoted to a higher level due to their strategic and geographical location, while some places have been demoted to lower rank of mevleviyet judgeships. In this article, the arrangements in the mevleviyets that constitute the judiciary and administrative area in the hierarchical structure of the ilmiye organization and in the judgeships that are included in these mevleviyets were discussed. While doing this, the period of Sultan Abdülmecid (1839-1861), in which changes and transformations were experienced in many fields such as administrative, legal and educational, was preferred. The general situation of the Ottoman mevleviyet judgeships whose ranks, fields of duty and boundaries were not the same for every period were revealed, and the arrangements that occurred for different social and political reasons in the seven judgeships of the Sultan Abdulmecid period, which included a period of twenty-two years, were brought to light. Thus, some ambiguities and deficiencies in the literature about when the judgeships were promoted to or removed from the mevleviyet were eliminated. All these were made on the basis of documents and information in the Presidency Ottoman Archives and Tarik Defters.
Alan : Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler
Dergi Türü : Uluslararası
Makale Detay 
Benzer Makaleler
PDF Görüntüle
Dergi Bilgisi
Eseri Dinleyin
Alıntı Yap
Bu Sayfayı Yazdırın
Paylaş
Mendeley
