Özet:

Dichodontium pellucidum (Hedw.) Schimp., Dicranaceae familyası üyesi Avrupa, Asya, Kuzey Amerika ve Afrika gibi çeşitli bölgelerde yayılış gösteren bir karayosunudur. Bu çalışmada, D. pellucidum karayosununun dört farklı ekstraktının (etanol, metanol, aseton ve etil asetat) antimikrobiyal, antibiyofilm ve antioksidan potansiyelleri araştırılmıştır. Antimikrobiyal aktiviteyi değerlendirmek için disk difüzyon, minimum inhibitör konsantrasyon, ve minimum bakterisidal konsantrasyon testleri yapılmıştır. Karayosunu ekstraktlarının biyofilm oluşumu (antibiyofilm) üzerine etkileri, mikroplaka biyofilm metoduna göre değerlendirilmiştir. Ekstraktların antioksidan aktiviteleri serbest radikal temizleme yöntemi olarak 2,2-diphenyl-1-picrylhydrazyl (DPPH) ve CUPRAC kullanılarak ölçülmüştür. Karayosunu ekstraktları bakteriler için 8.0-16.0 mm, maya kültürü için 8.0-13.0 mm arasında değişen inhibisyon zonlarıyla tüm test mikroorganizmalarına karşı antimikrobiyal aktivite göstermiştir. En yüksek antimikrobiyal ve antibiyofilm aktivite Bacillus subtilis ATCC 6633 bakterisine karşı etil asetat ekstraktında saptanmıştır. Metanol çözgeninin diğer çözücülerden daha etkili antioksidan aktivite sergilediği gözlenmiştir. Elde edilen bulgular, D. pellucidum yüksek potansiyelinden dolayı doğal antimikrobiyal ve antioksidan ajan araştırmalarında ve biyofilm kontrolünde tercih edilebileceğini kanıtlamıştır. Bu çalışma, D. pellucidum biyoaktivitesi için ilk rapordur. Bu yaklaşım aynı zamanda medikal kullanım veya ilaç araştırma geliştirmeleri için yeni araştırmalara izin verebilir.

Anahtar Kelimeler: