Abstract:

Türkiye ve Rusya’da 1990’lardan sonra önemli yapısal değişiklikler meydana gelmiştir. Rusya’da 1990’larda tarımsal üretim önemli düzeyde gerilemiş, 2000’lerde ise yeniden yükselişe geçmiştir. Ekonominin büyümesine bağlı olarak tarımsal ürün talebi artmış, Rusya Çin’den sonra dünyanın en önemli tarımsal ithalatçılarından biri olmuştur. Ayrıca ülke 2012 yılında Dünya Ticaret Örgütü’ne üye olarak dünya ticaret dizgesinin bir parçası olarak yerini netleştirmiştir. Türkiye’de ise 2001 yılından sonra Tarım Reformu Uygulama Projesi ile kapsamlı değişiklikler amaçlanmıştır. Kamu iktisadi teşekküllerinin özelleştirilmesinin yanı sıra, tarıma sağlanan destek araçlarında da önemli değişikliklere gidilmiştir. Destek araçlarındaki değişime bitkisel yağ, hayvansal ürünler ve hatta buğdaydaki ithalat artışı eşlik etmiştir. Türkiye ve Rusya’da önemli yapısal değişiklikler meydana gelmesi ve tarım politikalarında uluslararası politikanın yansımalarının daha net bir şekilde gözlemlenmesi ile ülkelerin tarımsal yapı ve politikalarının incelenmesinin önemi daha da artmıştır. Türkiye’nin tarım ürünleri ticaretinde %6’lık pay ile Rusya ilk sıralarda yer almaktadır. Bu oran özellikle ithalat açısından oldukça değişkendir. Türkiye’nin 2012 yılında tarım ürünleri ithalatındaki Rusya’nın payının %20 olması dikkat çekmektedir. Bir diğer önemli konu ise ticareti yapılan ürünlerin zaman içerisinde belirli gruplar şeklinde yoğunlaşmasıdır. Türkiye’nin 1995 yılında Rusya’ya yapmış olduğu ihracatın %50’sini şeker ve hububat oluştururken, bu oran 2012 yılında %2 düzeyine gerilemiştir. Aynı yıl sebze ve meyvenin payı ise %80’lere ulaşmıştır. İthalatta ise ürün grupları içerisindeki payı %5 olan hububat, 2012 yılında %44’lere kadar yükselmiştir. Hayvansal ve bitkisel yağların payı ise %30 düzeyindedir. Bu çalışmanın amacı Türkiye ve Rusya’nın tarım ürünleri ticaret değişimini incelemektir. Ayrıca iki ülkenin tarımsal yapı ve politikalarında meydana gelen değişimlerde ticaret etkisi açısından değerlendirilmiştir

Keywords: