Özet:

Giriş: Sağlık hizmetininönemli birimlerinden biri klinik laboratuarlardır. Klinik laboratuvarlardaki toplam test süreci kompleks ve çok basamaklı bir süreçtir. Toplam test süreci pre-analitik, analitik ve post-analitik olarak üç ana fazda değerlendirilmektedir. Preanalitik faz toplam test sürecininkarmaşık ve kontrol edilmesi güç aşamasıdır. Amaç: Çalışmamızda Kırıkkale Yüksek İhtisas Hastanesi Biyokimya Laboratuvarı’nda preanalitik süreçte yer alan, reddedilen numunelerin ret nedenleri ve gönderildikleri birimlere göre sınıflandırılması amaçlanmıştır. Gereç ve yöntem: Bir yıllık dönemde merkez laboratuvarında (acil,rutin) çalışılan biyokimya örnekleri retrospektif olarak incelendi. Çalışmaya sadece preanalitik hata nedeniyle reddedilen örnekler dahil edilmiştir. Elde edilen ve¬riler, her bir çalışma grubu (acil servis,çocuk acil, yoğun bakımlar ve diğer servisler) için örnek/hata sayıları ve hata yüzdeleri olarak sunulmuştur. Preanalitik süreçteki hatalı örnekler ayrıca spesifik hata kay¬naklarına göre kategorize edilmiş (hatalı barkodlama, hemoliz/lipemik, pıhtılı örnek, eksik örnek, uygunsuz tüp veye örnek kabı ve diğer hatalar) ve hata sıklığı değerlendi¬rilmiştir. Her bir kategori için hata yüzdeleri, hata sayısının, total hataya ve çalışma grubundaki örnek sayısına oranı olarak hesaplanmış ve yüzde olarak ifade edilmiştir. Bu hatalı örneklerin geldiği servislere göre dağılımları verilmiştir. Bulgular: Çalışma grubuna göre preanalitik hata sıklığı %2.65 olarak bu¬lundu. Hata yüzdelerine göre ilk dört çalışma grubu sırasıyla acil servis (%1.37), yoğun bakımlar (%0.31) çocuk acil servisi (%0.28) ve dahiliye servisi (%0.12) bulundu. En sık ilk üç hata nedeni ise sırasıyla, hemoliz/lipemi (%1.23), pıhtılı örnek (%0.50) ve eksik örnek alımı (%0.28) olarak gözlendi. Sonuç: Verimli ve iyi organize edilmiş sağlık çalışanları ile hata azaltımı işletme maliyetinde azalma ve artan gelirle sonuçlanır.

Anahtar Kelimeler: