Özet:

Cerrahi girişim geçiren yaşlı hastalarda, hem yaşlılığa bağlı fiziksel değişikliklerin hem de ameliyat öncesinde yapılan ilaçların, ameliyat anksiyetesine bağlı dikkat eksikliğinin, anestezi nedeniyle duyu algı kapasitesinde yaşanılan problemlerin, düşmeye neden olan faktörlerden olduğu bilinmektedir. Bu araştırma, cerrahi kliniklerde yatan yaşlı hastaların düşme risklerinin belirlenmesi ve düşmeye yönelik alınan önlemlerin değerlendirmesi amacıyla, tanımlayıcı bir çalışma olarak yapıldı. Gereç-Yöntem: Araştırmaya, Şubat- Nisan 2010 tarihleri arasında, Manisa’daki iki kamu hastanesinin tüm cerrahi kliniklerinde bulunan 65 yaş ve üzeri ve araştırmaya katılmayı kabul eden 121 hasta dahil edildi. Veriler, sosyodemogrofik ve düşmeyi etkileyen faktörlerin sorulduğu yaşlı düşme riski değerlendirme formu ve düşme riskini değerlendirmek için Hendrich II Düşme Riski Tanılama Ölçeği ile toplandı. Düşmeye yönelik alınan önlemler ise Hasta Güvenliği Derneğinin Düşmeyi Engelleme Programı kapsamında önerdiği düşmelere yönelik önlemler dikkate alınarak, araştırmacılar tarafından gözlem yoluyla değerlendirildi. Araştırma için Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Bilimsel Etik Kurul onayı, araştırmanın yapıldığı kurumların onayı ve araştırmaya katılan yaşlı hastalara araştırmaya ilişkin bilgi verilerek yazılı onayları alındı. Verilerin, sayı, yüzde, ki kare, t testi, nonparametrik testler Kruskall Wallis, Mann whitney U analizleri yapıldı. Bulgular: Araştırmaya katılan yaşlı hastaların % 52.1’ i kadın, % 55.4’ü 65-74 yaş aralığında, % 42.1’i genel cerrahi kliniğinde yatan hastalardan oluştu. Araştırmaya katılan yaşlıların Hendrich Düşme Riski Tanılama Ölçeği puan ortalaması 3.76+ 2.44 olduğu ve yaşlıların % 38’inin yüksek düşme riski 5 puan ve üzeri olarak saptandı. Yaşlıların yaşları arttıkça düşme riski puanı artmakta olup istatistiksel olarak anlamlı fark bulundu p< 0.05 . Erkek hastaların düşme riski 4.24± 2.29 , kadınlara göre 3.33± 2.51 daha yüksek bulundu p< 0.05 . Yaşlı hastalarda düşmeye yönelikfazla alınan önlemler: yatak ve tekerlekli sandalyelerin kilitlenmesi % 100 ve ıslak zeminin silinmesi % 87.6 , sedye ve yatak korkuluklarının kullanılması % 87.6 olarak bulundu. Düşme riski olan hastaların kimliklendirilmesi için renkli kol bileklikleri kullanımı, hasta nakil talimatı oluşturulması, hasta banyosunda tırabzanların bulunması konusunda ise hiç önlem alınmadığı belirlendi. Sonuç: Araştırmada yaş arttıkça düşme riskinin arttığı ve kliniklerde yaşlı hastalarda düşmeye yönelik alınan önlemlerin yetersiz olduğu belirlenmiştir

Anahtar Kelimeler: