Abstract:

Cumhuriyet’in kurulmasından 1980 yılına kadar Türkiye ekonomisinde milli iktisat politikaları ve planlama kültürü hakim olmuştur. Türk toplumu devletin öncülüğünde büyük ölçüde sanayileşmeyi başarmıştır. Türk toplumunda devletin öncülüğünde milli girişimci sınıflar da oluşmuştur. Devletçilik ideolojisi ile daha fazla gelişemeyeceğini fark eden siyasi elitler, milli ekonomi modelini ve planlama kültürünü 24 Ocak 1980 tarihinde revize etmiştir. 24 Ocak 1980 Türkiye ekonomisinde büyük bir değişimin olduğu bir tarihtir. Bu tarihten itibaren Türkiye serbest piyasa ekonomisine dayalı bir iktisat politikası ile modernleşmeye çalışmaktadır. 24 Ocak ekonomik liberalizasyon kararlarıyla yurtiçi ve yurtdışı ticaret serbestleşmiştir. Yeni ekonomik özgürlükler Turgut Özal tarafından iş adamlarına tanıtılmış ve sunulmuştur. Böylece, Türkiye milli ekonomi modelini Adam Smith’in liberal görüşü bağlamında revize etmiştir. 24 Ocak 1980 kararlarının ürettiği şok terapi Anadolu’da iktisadi rasyonelliğin gelişmesini hızlandırmıştır. Piyasa ekonomisine geçiş kararlarıyla Türk iş adamlarının homo-economicusa doğru olumlu bir evrim geçirdiği görülmektedir. Daha özgür bir ortamda açık ekonomi anlayışına hızla uyum sağlayan Türk iş adamları ekonomik olarak oldukça başarılı olmuşlardır. Bu çalışmada Weberyen Sabri Ülgener’in görüşleri ışığında Türk toplumunun modernleşmesi için uygulanan Almanya merkezli ekonomik planlama versus Anglo-Sakson serbest piyasa ekonomisi iktisat politikalarının kültürle olan ilişkisine vurgu yapılmaktadır.

Keywords: