Abstract:

Hızlı kentleşme sonucu yoğun ve düzensiz yapılaşma, açık alanların hızla azalması, artan araç sayısı ve trafik, kentsel alanları çocuklar için tehlikeli hale getirmektedir. Bu nedenle, kentsel alanlar, çocuğun gereksinim ve beklentilerine yanıt vermemekte, güvenli ortamlar sunmamaktadır. Bu çalışmanın amacı, çocuğun en temel oyun alanı olan sokak ile ilgili görüşlerini ve bu görüşlerden yola çıkarak sokağın tasarımını gerçekleştirmektir. Araştırma, nitel araştırma desenlerinden olgu bilim (fenomonoloji) çalışması olarak yapılmıştır. Olgu bilim, birden çok veri toplama araçları ile derinlemesine incelenen durumların ve duruma bağlı temaların tanımlandığı nitel bir araştırma desenidir. Araştırmanın çalışma grubunu, olasılıklı örnekleme yöntemlerinden olan Basit Tesadüfi Örnekleme yöntemi kullanılarak belirlenen Sakarya ili Hendek ilçesinde MEB’ e bağlı bağımsız bir ana okulunda bulunan 60-71 aylık 24 çocuk oluşturur. Araştırma verileri, Vosniadou ve Brewer, (1992) ile Vosniadou, Skopeliti ve Ikospentaki, (2004, 2005) tarafından geliştirilen dört boyutlu görüşme protokolü kullanılarak toplanır. Bu boyutlar, a) çocukların sokak algılarına ilişkin zihinsel modellerini ortaya koyacak 3 soru içeren sözel açıklama, b) sokak resmi çizme, c) sokak algısına ilişkin kavram ağı oluşturma ve d) oluşan kavram ağı kullanılarak sokak modeli oluşturmadır. Çalışma grubunun genel özelliklerini belirlemek amacıyla araştırmacılar tarafından hazırlanan “Kişisel Bilgi Formu” kullanılmıştır. İlk iki boyutta toplanan veriler analiz edilerek ikinci ve üçüncü boyutta sokak algısına yönelik model oluşturulmuştur. Sonuç olarak; her boyutta elde edilen veriler, çocukların gözünden sokağın; (1) iklim-gökyüzü, (2) yapılar, (3) canlılar, (4) eylemler, (5) taşıtların yer aldığı 5 boyuttan oluştuğunu göstermektedir.

Keywords: