Özet:

II. Köktürk Devleti’nin yıkılmasından sonra Uygurlar Türk boy ve topluluklarını egemenlikleri altına alarak Ötüken Uygur Devleti’ni kurmuştur. 762 yılında Bögü Kağan’ın Manihaizmi devlet dini olarak kabul etmesiyle Uygur sosyal ve kültürel hayatında köklü değişiklikler ortaya çıkar. Özellikle konargöçer yaşam biçimi yerini yerleşik hayata Tengricilik ise yerini Manihaizme, Budizme, İslamiyete ve Hristiyanlığa bırakır. Yeni ve farklı dinlerin etkisiyle Eski Uygur Türkçesine yapılan çeviriler büyük bir dinî edebiyatın ortaya çıkmasına vesile olmuştur. Eski Uygur Türkçesi döneminde dinî edebiyatın dışında din dışı konularda da yazılmış metinler bulunmaktadır. Şüphesiz bunların içerisinde Türk sayı sistemi, tarih anlayışı, söz varlığı, hukuk ve tarım terimleri, yaşayış ve inanış biçimi, toplumun sosyal, kültürel ve ekonomik durumu hakkında önemli bilgiler içeren eski Uygur hukuk vesikaları önem arz etmektedir. Formel metinler olan bu belgelerdeki işaretsiz (/.Ø./) görev ögelerini tespit etmeyi amaçlayan bu yazıda önce hukuk vesikaları hakkında bilgi verilerek ardından “kolaylık ve anlaşılabilirlik” ilkeleri gereği görevlerini yanındaki anlam veya görev ögelerine devrederek düşen ya da ögeler karşısında işaretsiz kullanılan görev ögeleri incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler: