Özet:

Öz Arap şiiri doğuşundan bu yana ve çeşitli tarihi dönemleri esnasında şiirsel zekâları ve sanatsal edebi yetenekleri ön plana çıkan büyük şairlerle doludur. Bu şairler hayattayken ya da ürettikleri şiirin etkisi hâlâ devam ediyorken sürekli insanları nazmettikleri şiirleri ile meşgul etmişler. Bu şairlerin başında ise İmru’l-Kays, Antera, Hassân, Hutaya, Cerîr, el-Ferezdak, Beşşâr b. Burd, Ahmed Şevkî ve Hafız İbrahim ve diğerleri gelir. Bu büyük şairlerin arasında yaşı henüz otuz olmadan vefat eden iki genç şair mevcuttur. Bu iki genç şairin kaleme aldıkları şiirlere bakıldığında Arap şiirine büyük eserler kazandıran uzun ömürlü şairlerden geri kalır taraflarının olmadığı anlaşılır. Bu iki şairden ilki Cahiliye döneminde sadece 26 sene yaşamış olan Tarafe b. el-‘Abd el-Bekrî’dir. İkincisi ise modern dönemde 26 sene yaşamış olan Tunuslu şair Ebu’l-Kâsım eş-Şâbbî’dir. İki şairin şiirlerini okuduğumuzda şiirlerin arasında çeşitli yönlerden benzerlikler olduğunu fark ettik ve bu benzerliklerin neler olduğuna bu araştırmada bahsedeceğiz. Daha çok ilgimizi çeken durum ise bu iki şairin yaşadığı dönemler arasında oldukça uzun bir zaman dilimi olmasına rağmen bu benzerliklerin var olmasıdır. Arap edebiyatına küçük bir katkı da olması amacıyla bu iki şairi ele alıp aralarında karşılaştırma yaptık. Yaptığımız bu tür araştırmanın Arap şiirini seven, araştıran ve okuyan herkese bu konuda bir ışık olması hedeflenmektedir. Araştırmanın amacı bu iki genç şairin şiirlerindeki benzerlikler ile farklılıkları ibraz etmektedir. Söz konusu araştırma konusu ehemmiyetini belirlediği amaçtan ve Arap şiirinde büyük iz bırakan ve uzun ömürler yaşayan büyük şairlerin ürettiklerinin değerinde bir hayat felsefesi metodu bırakan iki genç şairin arasında karşılaştırma yapmaktan alır. Biz bu makalede araştırma, yorumlama, karşılaştırma ve sonuç çıkarma metotlarını izledik. Bu çalışmada söz konusu iki şairin şiirlerini araştırdık, sunduk, yorumladık ve bunlara istinaden şiirlerin arasındaki benzerlik ve farklılıkları tespit ettik. ملخص حَفَل تاريخ الشِّعر العربيّ منذ نشأته، وعبر عصوره التاريخيّة المتنوعة بشُعراء فُحول ملؤوا الدُّنيا بعبقريّتهم الشِّعريّة، وقُدرتهم الفنّيّة الأدبيّة، وشغلوا النَّاسَ بذلك دون أن يخبو ذِكرهم أو تنطفىء جذوةُ النِّتاج الشِّعريّ الّذي تركوه كامرئ القيس، وعنترة، وحسّان، والحُطيئة، وجرير، والفرزدق، وبشّار بن بُرد، وأحمد شوقي، وحافظ إبراهيم، وغيرُهم كثير، ومن بين هؤلاء الفُحول شاعران شابَّان عاشا أقلَّ من ثلاثين سنة، فتركا شِعراً غزيراً، قيِّماً، وأثراً كبيراً في خزانة الشِّعر العربيّ لا يقلُّ مكانةً عمَّا خلَّفه الفُحول الَّذين عمَّروا طويلاً، وهما طرفةُ بن العبدِ البكريّ الجاهليّ الّذي عاشَ ستَّةً وعشرين عاماً، وأبوالقاسم الشَّابيّ التُّونُسيّ الّذي عاش ستّةً وعشرين عاماً في العصر الحديث، ولمّا كنتُ أقرأ شعرَيهما، لفت اتنباهي نقاطُ تشابه بينهما في نواحٍ متعدِّدة سآتي على بعضها في متن البحث بالرَّغم من بُعدِ العهد بينهما، وهذا ما حفّزني على دراستهما، والمقارَنة بينهما؛ لإغناء المكتبة العربيّة ببحث من هذا النَّوع يُفيدُ القارئ، والباحثَ، والمُطَّلِعَ على الشِّعر العربيّ على حدٍّ سواء، فالبحث يهدفُ إلى إبراز نقاط التَّلاقي، وبعض نقاط الاختلاف بينهما إن وُجدت، وتكمن أهميّة البحث في هدفه، وفي تناوله المقارَنة بين شاعرين شابَّين تركا أثراً كبيراً في الشعر العربيّ، وقدَّما نهجاً فلسفيّاً، حياتيّاً يُوازي ما قدَّمه الشُّعراءُ الفُحولُ، المعمِّرون، ويَنهجُ الباحثُ مناهج التقصِّي، والتَّحليل، والمقارَنة، والاستقراء، والاستنتاج، فتقصَّى أشعارهما، وعرضَها، وحلَّلها، واستقرأها مستنتِجاً جرَّاء ذلك نقاط التَّشابه، والاختلاف بينهما.

Anahtar Kelimeler: