Abstract:

Ahmet Tevfik İleri, 14 Mayıs 1950 seçimleri sonucunda Demokrat Parti milletvekili olarak seçildi. Kısa bir süre sonra ise yaptığı çalışmalarla dikkatleri de üzerine çekeceği Milli Eğitim Bakanlığı görevine getirildi. 27 Mayıs 1960 askeri darbesine kadar Ulaştırma, Bayındırlık, Başbakan Yardımcılığı, TBMM başkanvekilliği gibi birçok görevde bulundu. Fakat kendisi Milli Eğitim Bakanlığı görevindeyken aldığı kararlar ve icraatları ile ön plana çıkmıştır. Tevfik İleri, İmam Hatip Okullarının tekrar açılmasına öncülük eden önemli şahsiyetlerden birisidir. Ayrıca din derslerinin müfredata tekrar dâhil edilmesi, İstanbul Yüksek İslam Enstitüsü’nün açılması, Köy Enstitülerinin öğretmen okullarına dönüştürülmesi gibi faaliyetleri ile muhafazakâr-milliyetçi basın ve camianın sevgisini kazanmıştır. İleri, Türk eğitiminin millî ve manevi değerlerin yanında Batı dünyasında kabul gören ilkelerin bir sentezi ile gelişebileceğini düşünmüştür. Bu doğrultuda ABD’den davet edilen uzmanlar ile öğretmenlere muhtelif konularda seminerler vermiş ve ardından birçok öğretmeni yurtdışına hizmet içi eğitimi kapsamında göndermiştir. Bakanlığı döneminde görme ve işitme engellilere yönelik okullar açmış, mesleki ve teknik eğitime önem vermiştir. İleri, yükseköğretimin kalitesini arttırmak için çalışmalar yapmış ve yeni üniversitelerin kurulmasını sağlamıştır. Yaptığı bu çalışmalar ile döneme damgasını vurmuştur. Tevfik İleri, 27 Mayıs askeri darbesi sonrası Yassıada mahkemelerinde ömür boyu hapis cezasına mahkûm edilmiştir. Hastalığı sebebiyle kaldırıldığı Ankara Hastanesi’nde 31 Aralık 1961 günü vefat etmiştir. Bu çalışmada bilhassa kendisinin eğitim ve kültür hayatımıza yansıyan yönü ve faaliyetleri üzerinde durulmuştur.

Keywords: