Özet:

Yeni Asur Devleti’nin en önemli politikası Anadolu’nun doğal kaynak ve ticaret yollarına hâkim olmaktır. Bu bağlamda Asur siyasetinde Doğu Anadolu Bölgesinin çok mühim bir yeri vardır. Ancak M.Ö. I. Binyılda Doğu Anadolu’nun geniş alanlarına hükmeden Urartular Asur’a karşı ittifaklar kurarak onun kuvvetli bir güç olarak Anadolu’da varlık göstermesini engellemeye çalışmışlardır. Bu güçler arasındaki mücadele sahalarından biri de yeri henüz kesin tespit edilememiş olan Ḫubuškia Ülkesi’dir. Asur siyasetinde Doğu Anadolu’nun çok önemli bir yeri vardır. M.Ö. I. Bin yılda Asur’un Anadolu’daki en önemli rakiplerinden biri olan Urartular, Asur’a karşı ittifaklar kurarak onun bölgede büyük bir güç olmasını engellemeye çalışmıştır. Bu iki büyük devlet arasındaki mücadele sahalarından biri de Ḫubuškia Ülkesi’dir.Asur kaynaklarından Urartu ile Asur Devleti arasında bir bölgede olduğu anlaşılan Ḫubuškia, coğrafi konumu ve zengin maden yataklarına sahip olması nedeniyle hem Asur hem de Urartu Devleti için cazibe kaynağı olmuştur. Ḫubuškia’nın tam olarak yeri tespit edilemese de çivi yazılı belgelerden Asur ile Urartu arasında tampon bir bölge oluşturduğu anlaşılmaktadır. Bu nedenle her iki devlet için de son derece önemli bir mevkiide bulunmaktadır. Asur çivi yazılı belgelerinde Ḫubuškia sıklıkla geçmesine rağmen Urartuların bu ülkeye ne isim verdikleri bilinmemektedir. Urartu Devleti’nin ilk kurulduğu yıllarda krali kent olarak bahsedilen Ḫubuškia Ülkesi’ne Asur krallarının II. Tukulti-Ninurta Dönemi’nden Esarhaddon Dönemi’ne kadar pek çok kez sefer düzenlediği ve vergi aldığı çivi yazılı belgelerden anlaşılmaktadır. Biz bu çalışmamızda çivi yazılı kaynaklar ışığında Asur’un Anadolu politikasında Ḫubuškia ülkesinin rolü ve önemini inceleyeceğiz. 

Anahtar Kelimeler: