Özet:

Hayatın çok farklı alanlarını farklı bakış açılarıyla değerlendirebilen, gülümsetebilen ve düşündürebilen insanların ortak özelliklerinden biri mizahtır. Bazı kesimlerce zekâ göstergesi olarak da ele alınabilen mizahın unsurlarının kullanımı ve mizah dozunun ayarlanamaması ise mizahın tamamen olumlu etkiye sahip olmadığını kanıtlar niteliktedir. Mizah kullanılarak yapılan öğretimin etkili olmasının, büyük ölçüde doğru mizah türünün kullanımı ve dozunun ayarlanması ile mümkün olabileceği ifade edilmektedir. Bu nedenle öğretmenler, sınıf yönetiminde otorite zedelenmesi ya da derse yönelik algının olumsuz yönde değişmesi risklerinden dolayı mizahın sınıf içinde kullanılmasına yönelik kaygı duymaktadır. Bu araştırmada, öğrencilerin, öğretmenlerinin sınıf içinde mizah kullanımına yönelik tutumlarının belirlenmesinde kullanılabilecek bir ölçme aracı geliştirilmiştir. Ölçeğin deneme formu olarak hazırlanan 30 madde 172 öğrenciye uygulanmış ve elde edilen verilere açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizleri yapılmıştır. Faktör analizi sonucunda, 29 maddeden oluşan ve toplam varyansın % 50’sini açıklayan üç faktör elde edilmiştir. 29 maddelik ölçeğin iç tutarlılık katsayısı (Cronbach Alfa) .89 olarak hesaplanmıştır. Alt boyutlar için elde edilen iç tutarlılık katsayıları sırası ile .71, .83, .94’tür. Ayrıca öğrencilerin, öğretmenlerin derslerde mizah kullanımına yönelik tutum ölçeğinden aldıkları puanların cinsiyete göre farklılık gösterme durumunu belirlemek amacıyla uygulanan bağımsız gruplar t testi sonucunda erkeklerin puanlarının kızlardan manidar olarak yüksek olduğu belirlenmiştir. 5, 6, 7 ve 8. sınıf öğrencilerinin ölçekten aldığı puanların sınıf düzeyine göre farklılık göstermediği sonucuna ulaşılmıştır. Öğretmenlerin derslerde mizah kullanımına yönelik öğrenci tutum ölçeği olarak adlandırılan ölçeğin eğitim alanında kullanılabilecek, güvenilir ve geçerli bir araç olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler: