Özet:

Tiirkiye, Avrupa Ekonomik Toplulugu'na iiyelik gorii~melerinin ba~latzlmasz i9in 31.Temmuz.1959 tarihinde resmen ba~urdu. Avrupa Ekonomik Toplulugu ile Tiirkiye arasmda ortaklzk kurulmasma ili~kin anla~ma Ankara' da 12.Eyliil.1963 tarihinde imzalandz ve 1.Aralzk.1964 tarihinde yiiriirliige girdi. Ortaklzk anl~masz ile ilk etapta giimriik birliginin kurulmasz ama(:lanmz~tz. Bunun dz~mda, ticari ve ekonomik ili~kilerin gii(:lendirilmesi, Tiirk ekonomisinin hzzla kalkmmasmm saglanmasz anl~mada sayzlan ama(:lardandz. Ortaklzk ba~lzca ii(: a~amadan olu~makta idi. Bunlar szraszyla hazzrlzk a~amasz, ge9i~ a~amasz ve son a~amaydz. Son a~amayz olu~turan Tiirkiye'nin Giimriik Birligi'ne girmesi, Avrupa Toplulugu- Tiirkiye Ortaklzk Konseyi'nin 22.Aralzk.1995 tarihli ve 1/95 sayzlz karanna dayanmaktadzr. Soz konusu karar, Devletler Umumi Hukuku anlammda bir anla~ma olmadzgz gibi son ~eklini de almamz~tzr. Bu kararda yalmz mallann serbest dol~zmz, giimriik vergisinin kaldmlmasz, benzer ticaret politikasmm benimsenmesi, ortak giimriik tarifesi ve tercihli tarife politikalarmm uygulanmasz degil, fikri miilkiyet alamnda hukuk kurallarmm uyumlu hale getirilmesi de diizenlenmi~tir. Fikri ve smai haklarm etkin bi(:imde korunmasz hususuna kararda apk(:a yer verilmi~tir (m. 3111). Tiirkiye Cumhuriyeti'nin Giimriik Birligi'ne  katzlzmz Fikri ve Smai Miilkiyet Hukuku alanmda dikkat gekici bir hukuk reformuna yol agmz~tzr. Avrupa Birligi Hukuku ile hzzlz bir bigimde uyumun saglanmasz igin birden fazla Kanun Hiikmiinde Kararname yiiriirliige sokulmu~tur. 551 sayzlz Patent Haklannm Korunmasz Hakkmda Kanun Hiikmiinde Kararname, 1879 tarihli ihtira Beratz Kanunu 'nu yiiriirliikten kaldzrmz~tzr. 1965 tarihli Markalar Kanunu ise, 556 sayzlz Markalann Korunmasz Hakkmda Kanun Hiikmiinde Kararname ile ilga edilmi~tir. Bunun yam szra, iki ayn Kanun Hiikmiinde Kararname ile endiistriyel tasanmlar (554 sayzlz KHK) ve cografi i~aretler (555 sayzlz KHK) yiiriirliige konmu~tur. Amlan Kanun Hiikmiinde Kararnameler'in tiimii aym Yetki Kanunu'na dayanmaktadzr. 1951 tarihli Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu'nda da 1995 yzlmda onemli degi~iklikler yapzlmz~tzr. Artzk bilgisayar programlarz Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu 'nun korumasz altmdadzr. Ko~u haklar ( =baglantzlz haklar) kanunkoyucu tarafmdan tamnmz~tzr. Koruma siiresi 70 yzla uzatzlmz~, haklarm tiiketilmesi ilkesi kabul edilmi~, hukuk ve ceza davalan yeniden formiile edilmi~tir. Soz konusu kanun degi~ikliginde Avrupa Birligi yonergeleri esas almmz~tzr. Avrupa Birligi'nin yonerge ve tiiziiklerinin etkisi ozellikle Tiirk Markalar Hukuku'nda belirgindir. Avrupa Birligi Komisyonu'nun Uye Devletlerde Marka Hukuku 'na ili~kin Diizenlemelerin Uyumlu Hale Getirilmesine ili~kin 21.Aralzk.1988 tarihli 89/104 sayzlz birinci yonergesi ve Komisyonun Ortaklzk Markasma ili~kin 20.Aralzk.1993 tarihli 40/94 tarihli Tiiziigii, Markalarm Korunmasz Hakkmda KHK'da geni~ uygulama alam bulmu~tur. Soz konusu etkiler ozellikle nispi ve mutlak red nedenlerine, marka ge~itlerine, marka kullammz ve korunmasma ili~kin hiikiimlerde goze garpmaktadzr. Sekil ve hizmet markalarz da Tiirk Hukuk sistemi igin yenidir. Patent Haklarmm Korunmasz Hakkmda Kararname 'yi hazzrlayan olgular ise biraz daha farklzdzr. Reform galz~malan 1988 yzlma kadar gitmektedir, dolayzszyla bu kararname 1973 tarihli Miinih Patent Anla~masz'nm, 1991 tarihinde degi~iklige ugrayan Alman Patent Kanunu'nun, Alman Faydalz Model Kanunu 'nun, Alman i~gi Bulu~larz Kanunu 'nun ve nihayet ispanyol Patent Kanunu 'nun izlerini t~zmaktadzr. Patent Haklarmm Korunmasz Hakkmda KHK yer yer geviri hatalarz, kanun bo$luklarz ve tekrarlar igermektedir. Faydalz model haklarz, i~gi bulu~larz, zorunlu lisans, patent vekilligi diizenlemenin getirdigi en belli ba~lz yeniliklerdir. Bu hukuk reformunu, Tiirk Patent Enstitiisii 'niin ve Fikri ve Smai Haklara ili~kin ihtisas Mahkemeleri'nin kurulmasz izlemi~tir. Tiirkiye'nin TRIPS anla~masma iiye olmasz ve Giimriik Birligi 'ne girmesi, devleti Fikri ve Smai Miilkiyet Hukuk alamnda bir gok uluslararasz anl~mayz da imza zorunlulugu altmda bzrakmz~tzr.

Anahtar Kelimeler: