Özet:

Osmanlı edebiyatı şairlerinin çeşitli sebeplerle divanlarına dahil etmedikleri yahut divanlarını tertip ettikten sonra yazdıkları şiirler vardır. Bu şiirlere yine bu sahanın mahsullerinden olan mecmualarda veya başka eserlerin içerisinde denk gelinebilmektedir. Mecmuaların yanı sıra az da olsa bazı divan nüshalarında başka şairlerin şahıs ve eserlerine yönelik yeni bilgilere rastlanır. Bu şekilde ortaya çıkan her bilgi, öncesinde yapılan çalışmaların eksiklerini tamamlayarak kapsamını genişletmektedir. Bâkî (ö. 1600) de bu türden örneğine sıkça rastlanılan şairlerden biridir. Bu sebeple mecmualardan hareketle Osmanlı edebiyatının en müstesna şair ve devlet adamlarından biri olan Bâkî’nin divanında yer almayan gazellerine yönelik çalışmalar yapılagelmiştir. Bu makalede ise Derzizâde ‘Ulvî (ö. 1585)’nin divan yazmalarından birinin derkenarında karşılaşılan ve Bâkî’nin önceki yayınlarda bulunmayan şiirlerine yer verilecektir. Ayrıca aynı yazmadan hareketle Bâkî’nin şimdiye kadar herhangi bir vesile ile değinilmeyen çağdaşı Derzi-zâde ‘Ulvî’nin gazelleri zemininde yazdığı nazireleri tanıtılacaktır. Burada Bâkî’nin Dîvân’ında bulunmayan gazelleri kadar nazireleri de ‘Ulvî ile etkileşimini gözler önüne sermesi ve şiirleri kıyaslandığında ‘Ulvî’nin de en az Bâkî kadar kudretli bir şair olduğunu göstermesi bakımından oldukça önemlidir.

Anahtar Kelimeler: