Abstract:

Kültürel mirasımızda önemli bir yere sahip olan kırsal yerleşimlerde coğrafi konum, iklim, kültür öğeleri, üretim ve tüketim biçimleriyle şekillenen ve deneyimle inşa edilmiş geleneksel mimari yapılar bulunmaktadır. Geleneksel mimaride kullanılan yapı malzemesinin ve yapı tekniğinin bulunduğu coğrafyaya özgün olması gereklidir. Bu geleneksel mimari doku, malzemelerin doğru kullanıldığı ve sürdürülebilir tasarım değerleri taşıyan çözümler barındırmaktadır. Kırsal yerleşimlerde, geleneksel mimarinin sürdürülebilmesi için, içinde bulunduğu coğrafya ve bu toplumda yaşayanların tarihi ve kültürü ile birlikte korunması oldukça önemlidir. Kırsal yerleşimlerde, kırsal mimari tanımını oluşturan çevresel değerler ve gelenekler de yapının karakteristiğidir. Orta Anadolu evlerinin mekanların kimliğinin ögelerden biri de pencerelerdir. Bir yapının kuruluşunda kullanılan yapım teknikleri pencerelerin yapıımını etkileyen önemli bir faktördür. Kullanılan pencerelerin gelişimi, odaların iç ve dış ilişkileriyle alakalıdır. Pencereler, insanın yapı içerisindeki konforunu sağlayan, yapıya ışık, görüş ve hava sağlayan, yapının duvar boşluklarına bulunan iç mekanla dış mekan arasındaki ilişkiyi sağlayan yapı ögesidir. Geleneksel duvarda boşluk kavramı ile tanımlanan pencere, yapının cephesinde doluluk ve boşlukları oluşturan, iç-dış ilişkisini sağlayan bir elemandır. Bu çalışmada Orta Anadolu Köy Evlerinde kullanılan pencerelerin malzemeleri, boyutları, cephe oranları, pencere tipleri incelenmiştir. Çalışma alanı olarak Bilecik ili Gölpazarı ilçesine bağlı Tongurlar Köyü seçilmiştir. Tongurlar Köyünde bulunan yapıların cepheleri, pencereleri analiz edilmiştir. Bulunan pencerelerin karakteristik özellikleri tespit edilmiştir. Doğal aydınlatma ile mimari tasarımınönemli görsel konfor şartlarından olan aydınlık düzeyinin sağlanması istenmektedir. Mekanların işlevlerine uygun gerekli aydınlık düzeyini sağlayıp sağlayamadıkları incelenmiştir. Bu çalışmada kırsal alanda geleneksel yöntemlerle inşa edilmiş evlerde kullanılan pencereler incelenerek işlev değişikliği yapıldığında kullanılabilecek pencereler için çözüm önerisi getirilmiştir.  

Keywords: