Abstract:

Hanefî fıkıh usûlü âlimlerinin geliştirmiş olduğu manevî inkıtâ‘ anlayışı ile hadis usûlü içinde gelişen inkıtâ‘ anlayışının kavramsal bir ihtilaf mı yoksa metot ihtilafı mı olduğu tartışma konusu olmuştur. Bu çalışmamızda manevî inkıtâ‘ düşüncesinden doğan ihtilafın kavramsal olduğu; ancak aynı konu kapsamında Hanefî ulemâsının mürsel hadise yaklaşımlarının kavramsal bir ihtilafın ötesinde metot farklılığı içerdiği sonucuna vardık. Mutasavvıfların manevî ittisal ya da inkıtâ‘ anlayışları ise bir hadis ya da fıkıh usûlü konusu olmaktan çok epistemoloji ile alakalı bir sorundur. Bundan dolayı hem hadis hem de Hanefî fıkıh usûlü âlimleri konuyu hadis ya da fıkıh usûlü kapsamında değerlendirmemişlerdir. Aksine manevî ittisal ve inkıtâ‘ düşüncesinin etkisi ile manevî ittisal ile ilgili kavramların üretilmesinden kaçınmışlardır. Bu çalışmamızda bu konular etrafındaki tartışmaları, karşılaştırma yöntemini kullanarak çözmeye çalıştık.

Keywords: