Özet:

Geniz ünsüzleri, dudak geniz ünsüzü (m), diş-dudak geniz ünsüzü (n), gırtlak geniz ünsüzü (ŋ), ön damak geniz ünsüzü (ñ) olarak tasnif edilebilir. Mezkûr ünsüzler Türkçenin tarihî dönemlerinden itibaren birtakım ses değişmelerine uğramıştır. Bu konu şimdiye kadar Türkçenin belirli tarihî dönem metinleri üzerinde yapılan muhtelif çalışmalarda ele alınmış, fakat bir bütün hâlinde değerlendirilmemişti. Dolayısı ile geniz ünsüzlerinde meydana gelen değişmelerin Türkçenin tarihî dönemlerinden başlanarak Çağdaş Türk lehçelerini de kapsayacak şekilde hangi kelime ve eklerde meydana geldiğinin bir bütün hâlinde tespit edilmesi Türkçenin sınırlı sayıdaki geniz ünsüzlerinin tarihî değişim ve gelişimini takip açısından gerekli idi. Nitekim Gizem Uluscu, 2021 yılında İstanbul Medeniyet Üniversitesinde Dr. Öğr. Üyesi Hakan Aydemir’in danışmanlığında tamamladığı Eski Türkçedeki Geniz Seslerinin Tarihî ve Modern Türk Dillerindeki Gelişimi isimli doktora tezinde ilgili konuyu ele almıştır. Kitaplaştırılan doktora tezi 2023 yılında Paradigma Akademi yayınları arasından çıkmıştır. Eser “Giriş” bölümü hariç “Araştırma tarihi”, “Türk dillerinde ŋ ~ g değişimi”, “Türk dillerinde ŋ ~ n değişimi”, “Türkçede ŋ ~ m ve n ~ m değişimi”, “Taranılan kelimeler” başlıklarını taşıyan beş ana bölümden oluşmaktadır.

Anahtar Kelimeler: