Abstract:

Bolu'da geleneksel konut örneklerinden yaklaşık 1960'lı yıllara kadar gerçekleştirilen konutlara bakıldığında, planlama ve yapım biçimlerindeki süreklilik, ayrıntılardaki ustalık, konut yapma kültürünü ve becerisini ortaya koyar. Kentte meydana gelen yangınlar ve depremler, bunun yanında hızla yok edilmeleri nedeni ile geleneksel konutların ve Erken Cumhuriyet Dönemi (1923-1950) konutlarının birçoğu günümüze ulaşmamıştır. Ancak elde kalanlar, Anadolu'daki usta ve kalfaların üretme biçimi ve estetik anlayışlarını, yerel malzemeye olan duyarlılıklarını gösterir. Bolu'da konut üretimi açısından gelenekselden moderne geçiş, modernleşmenin sahnesi Ankara'da ya da diğer büyük kentlerde olduğu kadar keskin bir şekilde ayırt edilememektedir. Bolu'da Erken Cumhuriyet Dönemi öncesinden gelen yapma bilgi ve becerisinin geleneksel ile modern arasındaki kimi sürekliliklerin ya da keskin olmayan geçişin temel belirleyenidir. Erken Cumhuriyet Dönemi konutları ne yazık ki 1947'den önceye gitmemektedir. Elde kalan, kabaca 1940-1965 yılları arasına tarihlenebilecek bu yapılar, çoğunlukla tip proje olarak gerçekleştirilmiş kooperatif konutları ya da fabrika yerleşkesi içindeki konutlardır. Çalışmada, 1950 sonu ve 1960'lı yıllara ait üç konut üzerinden, Bolu'daki bu dönem konut üretiminin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Günümüze ulaşmayan 1930'lu yıllara ait Erken Cumhuriyet Dönemi konut anlayışının ardından kentte yaşanan büyük depremden sonra konut üretiminin nasıl yönlendiği, mekan sorunun Bolu koşulları üzerinden ne şekilde çözümlendiği, barındırdığı süreklilikler ve yenilikler çalışmanın ana çerçevesini oluşturmaktadır.

Keywords: