Özet:

İslâm tarihinde fırak yazıcılığı oldukça erken dönemlerde başlamıştır. Bazı fırak müellifleri tamamen bilimsel bir amaçla tarihte yaşamış fırkaları kayıt altına alarak sonraki asırlara aktarmayı hedeflemiş ve eserlerinde olabildiğince objektif olmaya çalışmışlardır. Bazı müellifler ise, bu tür eserleri ait oldukları mezhebin ve inancın kendilerine biçtiği görevi ifa etmek gibi dinî ve ulvî bir amaçla kaleme almışlardır. Bu müellifler kendi mezheplerini diğerlerinin fikrî saldırılarından korumayı ve onlardan üstün tutmayı hedeflemiş, dolayısıyla eserlerinde nesnel bir tutum geliştirmemişlerdir. Bu durum zamanla bir fırak edebiyatının oluşmasını beraberinde getirmiştir. VII/XIII. yüzyılın ortalarında, Ebû Firâs (ö. 658/1260) tarafından kaleme alınmış olan er-Red ʿale’r-Râfıḍa ve’l-Yezîdiyye adlı eser de bu literatürün bir ürünü olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu eser, Bağdat’ta zuhur eden Râfızî ve Yezîdî akımlara karşı, Ehl-i sünnet inancının pekiştirilerek, bu fırkaların bölgenin Ehl-i sünnet halkına verebileceği zararların engellenmesi için kaleme alınmıştır. Bu makalede ise, söz konusu eserin ve müellifinin tanıtılmasının yanı sıra, müellifin eserde ele aldığı “Râfızî fırkalar” kısmının tercüme edilerek, bu fırkaların tasnifinin ve metodunun tahlil edilmesi ve incelenmesi hedeflenmiştir.

Anahtar Kelimeler: