Özet:

Kur'an, büyük ölçüde Kureyş lehçesine dayanmasına rağmen, diğer Arap lehçelerinden kelime ve gramer yapıları içerir. Kur'an'ın "yedi harf" üzerine indirilmesi konusundaki tartışmalardan bağımsız olarak, Kur'an'ın kaynağını oluşturan klasik lehçelerin çoğunun "Mudar" başlığı altında toplandığı söylenebilir. Kureyş’in ana lehçe olduğunu söyleyenlerin bir kısmı, onun en yüksek kabile birliğini temsil eden Mudar ile aynı soydan geldiğini göz önünde bulundurmuşlardır. Öte yandan, Mudar’a mensup Kays kabilesine nispet edilen “keşkeşe” ve Temim’e ait “an’ane”gibi, muteber kıraatlerden sayılmayan bazı lehçe özellikleri nedeniyle bu görüşü eleştirenler olmuşsa da, Hz. Ömer veya Hz. Osman’a dayandırılan “Kur’an Mudar diliyle inmiştir” sözü, gelenekte büyük oranda kabul edilmiş hatta Kur’an malzemesinin bir mushafta toplanması çalışmalarında bu ilkeden hareket edilmiştir. Bu noktada akla şu soru gelebilir: Yukarıda bahsedilen bazı diyalektik özelliklerle karakterize edilen Mudar dili, fesahati ve belagati ile öne çıkan Kuran'a nasıl kaynak olmuştur? Bu sorunun en basit cevabı olarak, Kur'an'ın, daha önce Kureyş lehçesinin yaptığı gibi zayıf, itici veya garip kelimelerden kaçınarak Arap lehçelerinden en güzel ve en saf kelimeleri alıp hazinesine kattığı söylenebilir. Çalışma, Mudar diyalektinin erken dönemdeki ayırt edici özelliklerini ortaya koymayı ve bugünkü durumunu tarihsel süreç içerisinde meydana gelen değişimler ışığında gözden geçirmeyi ve bazı lehçe özellikleri arasında karşılaştırma yapmayı amaçlamaktadır. Araştırmada, Mudar kabilesine ilişkin klasik ve aktüel bilgi birincil kaynaklara dayanılarak, analitik ve betimleyici bir yaklaşımla ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler: