Özet:

Tavşanlar strese duyarlı hayvanlardandır. Genel olarak ısı stresine duyarlılardır, sosyal stres ve günlük aktivitelerini gerçekleştirememe temel stres faktörlerindendir. Bu stresörler tavşanların beslenme başta olmak üzere üreme ve büyüme gibi fonksiyonlarını da etkilemektedir. İnsanlarla temas, tavşanlarda streste büyük rol oynamaktadır. Yavruluktan itibaren insanlarla temasta olan tavşanlarda stres belirtileri daha az görülmektedir. Çoklu kafes ortamı tavşanları olumsuz yönde etkilemektedir. Isırma, kemirme gibi günlük davranışlarını sergileyemeyecekleri kadar dar alanlar onları strese sokmaktadır. Tavşanları stresörlerden uzak tutarak veya bu stres faktörlerini mini muma indirerek onlarla temas daha da kolaylaşabilmektedir. Üretim için tutulan tavşanlarda sosyal izolasyon olmadığı için stresörler olumsuz etki göstermektedir. Stres tavşanlarda birbirini tekrar eden davranışlar, tepkisizlik, aşırı korku ve birbirileri arasında saldırganlık gibi davranışlar sergiledikleri belirlenmiştir. Stresli tavşanlarda kalp atışında hızlanma ve vücut sıcaklığında artış görülmektedir. Bu tip durumların laboratuvar tavşanlarında görülmesi araştırmacılar için yanlış deneysel sonuçların oluşmasına neden olabilmektedir. Üretim için tutulan hayvanlarda hem çevresel zorluklar hem de sosyal izolasyon, hayvanların korku ve kaygı düzeylerini olumsuz etkileyebilecek stres etkenleri olarak kabul edilmektedir. Yeni doğan tavşanların yaşamlarının ilk günlerinde insanlarla teması ile alışma ve öğrenme süreci sayesinde genel duygusal korkuları azalabilir. Bu derleme ile hem evcil hem de laboratuvar ortamında beslenen tavşanların stresörleri ve bu stres faktörlerini en aza indirgeme yöntemlerini göstermek amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler: