Özet:

On dokuzuncu yüzyılın ikinci yarısından itibaren diğer sosyal bilimlerde olduğu gibi edebiyat biliminin de bilim olarak kabul edilmesinin ardından edebiyatın geneline yönelik bazı kuramsal çalışmalar ortaya çıkmıştır. Bu süreçten itibaren gerek edebiyat eserine ve yazara gerekse bu ikisinin okuyucu ve toplum ile ilişkisine yönelik yaklaşımlar kendini göstermiştir. Yirminci yüzyılın ilk çeyreğinden itibaren de geleneksel eleştiri kuramlarına ilaveten pozitivist eleştiri, sosyolojik eleştiri, Marksist eleştiri, psikanalitik eleştiri, yapısalcılık, postyapısalcılık ve alımlama estetiği gibi belli başlı kuramlar sistematik hale gelmiştir. Bu çalışmada on dokuzuncu yüzyılın ikinci yarısından başlayıp yirmi birinci yüzyılın ilk çeyreğine ulaşan süreçlerdeki edebiyat kuramlarının varoluş gerekçeleri, doğaları ve işlevleri üzerinde durulacaktır. Bir bütün olarak söz konusu edebiyat kuramlarının her birinin edebiyat alanına ne gibi katkılar sunacağı konusunda genel değerlendirilmeler yapılacak, böylece edebiyat kuramlarının ortak paydasına yönelik bazı tespitler ortaya konacaktır.

Anahtar Kelimeler: