Abstract:

Küreselleşen rekabet ortamında tüketici ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik ürün çeşitliliği her geçen gün artmaktadır. Yeni pazar fırsatları ve teknolojik gelişmeler gibi faktörler, geleneksel yöntemler kullanılarak üretilen ürünler ile ulusal markalar arasındaki rekabeti şiddetlendirmektedir. Küresel rekabet ortamında tüketiciler gerek yöresel ürünleri, gerekse ulusal markalı ürünleri zevk ve kriterlerine göre seçme hakkına sahiptirler. Tüketiciler, ürün ve hizmet satın alma sürecinde birçok alternatif arasından tercih yapmak durumunda kalmaktadırlar. Bu çalışmada tüketicilerin satın alma karar tarzlarının, coğrafi işaretli ürün ve ulusal markalı ürün tercihleri üzerindeki etkilerinin belirlenmesi amaçlanmaktadır. Araştırmanın verileri, yüz yüze anket yöntemi kullanılarak; Kayseri, Yozgat ve Kırşehir olmak üzere Orta Anadolu’da yaşayan, 18 yaşını doldurmuş, coğrafi işaretli ve ulusal markalı ürün satın alan tüketicilerden toplanmıştır. Çalışmaya toplam 391 tüketici katılım sağlamıştır. Araştırmanın çoklu regresyon analizi sonuçlarına göre satın alma karar tarzlarından mükemmeliyetçilik, marka bilinci ve fiyat bilinci değişkenlerinin, hem coğrafi işaretli hem de ulusal markalı ürün tercihlerinde önemli derecede etkili oldukları belirlenmiştir. Literatür incelendiğinde daha önce yapılan çalışmalarda, coğrafi işaretli ürünler ile ulusal markalı ürünlerin birlikte ele alındığı ve tüketici karar tarzları açısından detaylı olarak incelendiği bir çalışmaya rastlanmamıştır. Bu çalışmada, her iki ürün grubu için de önemli olabilecek karar kriterleri belirlenmekte ve buna yönelik önerilerde bulunulmaktadır.

Keywords: