Özet:

Küresel rekabet koşullarında bir ülke veya bölgenin üniversitelerinin uluslararası sıralamalardaki konumu, o ülke veya bölgenin stratejik anlamda gücünü gösteren önemli bir parametredir. Nitekim ülkelerin yükseköğretim alanında sahip olduğu politikalar, bu anlayış çerçevesinde biçimlenmekte ve devletlerin stratejik planlarının parçası olmaktadır. Bu anlayıştan hareketle bu çalışmada küreselleşen dünyada önemli bir stratejik konuma sahip olan Afrika kıtasındaki yükseköğretim kurumlarının mevcut durumu ve uluslararası sıralama sistemlerindeki konumları incelenerek, kıtanın yükseköğrenim alanında sahip olduğu mevcut potansiyeli ortaya koymak amaçlanmıştır. Bu amaçla çalışmada nitel araştırma yöntemleri içerisinde yer alan doküman analizi esas alınmıştır. Çalışmada öncelikle uluslararası yükseköğrenim rehberi Unirank’ın güncel verileri ışığında, Afrika’daki üniversite sayılarının kıta genelinde ülke ve bölgelere göre dağılımı belirlenmiştir. Çalışmanın ikinci aşamasında ise üniversiteleri çeşitli göstergelere göre sıralayan 6 uluslararası sıralama sisteminin web sayfalarında yayımladıkları güncel listeler incelenerek Afrika kıtasında bulunan üniversitelerin uluslararası sıralamalardaki konumu ortaya çıkarılmıştır. Bu sıralama sistemlerinden THE, ARWU, QS, CWUR ve Türkiye menşeli URAP’ın son 3 yıllık dönemde yaptıkları sıralamalar değerlendirilirken; sıralama listelerini her yıl güncelleyerek yayımlaması ve web sayfasında eski sıralamalara yer vermemesi nedeniyle Webometrics’in sadece 2020 yılı sıralaması incelenmiştir. Çalışma sonucunda Afrika kıtasında bulunan üniversitelerin ülke ve bölgelere göre dengesiz bir dağılıma sahip olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Öte yandan sıralama sistemlerinin yayımladıkları hem genel değerlendirme listelerinde hem de bu listelerdeki ilk 500’lük dilimde en fazla üniversitesi bulunan ülkelerin Güney Afrika Cumhuriyeti ve Mısır olduğu tespit edilmiştir

Anahtar Kelimeler: