Abstract:

Tarihî ve kültürel açıdan Asya kıtasının öne çıkan coğrafyalarından birisi olan Baktriya bölgesi; bugünkü Kuzey Afganistan, Kuzeydoğu İran, Güney Özbekistan, Güneydoğu Türkmenistan ve Güneybatı Tacikistan arasında yer alan topraklardan meydana gelmektedir. Söz konusu bölgeye dair ilk tarihî bilgiler, Asurlular zamanına ait olmakla birlikte bölge, Pers (Ahameniş) İmparatorluğu döneminden (MÖ 550-330) itibaren çeşitli tarihî kayıtlarda sıklıkla anılmaya başlanmıştır. Perslerin egemenliği altında Pers kültürünü benimseyen Baktriya, Makedonya kralı Büyük İskender’in egemenliğine girmesiyle birlikte Eski Yunan kültürüyle tanışmıştır. Böylelikle Doğu ve Batı kültürlerinin iç içe geçmesiyle bölge, Helenistik kültüre ev sahipliği yapmıştır. Helenizm, bölgeyi birçok yönden etkilemiş ve bu etki ileriki dönemlerde bölgede kullanılan dil ve yazıda kendisini hissettirmiştir. Nitekim Makedonya İmparatorluğu’nun zayıflamasıyla birlikte bölgede kurulan Greko-Baktriya Krallığı döneminde (MÖ 250-130) bölgenin konuşma ve yazı dili Eski Yunanca (Grekçe) olmuş, Kuşan İmparatorluğu döneminde (MÖ 130-MS 230) ise Eski Yunancanın yerini Eski Yunan yazılı Baktriya dili, diğer isimlendirmeyle Greko-Baktriyaca almıştır (s. 14). Değerlendirmesi yapılan eser, bu dilde yazılmış hukuk metinleri ile Eski Türkçe hukuk metinleri temelinde kaleme alınmıştır.