Abstract:

6356 sayılı “Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu”nun “Toplu iş sözleşmesinin kapsamı ve düzeyi” başlıklı 34’üncü maddesinde toplu iş sözleşmesi türleri olarak, “işyeri”, “işletme” ve “grup” toplu iş sözleşmeleri sayılmış ve bunlarla ilgili bazı düzenlemeler getirilmiştir. İlk defa bu Kanunda yer alan “çerçeve sözleşme”ye bu maddede yer verilmemiştir. Esasen çerçeve sözleşme ile ilgili olarak Kanunda sadece iki maddede ( m. 2 f. 1(b); 33 f. 3, 4 ve 5) ve oldukça yetersiz düzenlemeler yapıldığı görülmektedir. Bu hükümlerden 2’nci maddede çerçeve sözleşmenin tanımı yapılmış, 33’üncü maddede de çerçeve sözleşmenin içeriği ve süresi hakkında düzenlemeler getirilmiştir. Yasadaki bu düzenleme şekli ve kavram olarak “toplu iş sözleşmesi” takısının kullanılmadan salt “çerçeve sözleşme” denilmesi, bu sözleşmenin “toplu iş sözleşmesi” olarak nitelenip nitelenmeyeceği hususunda kuşkuya neden olmaktadır. Kanundaki düzenlemeler dikkate alındığında, kanun koyucunun çerçeve sözleşmeyi toplu iş sözleşmesi niteliğinde görmediği sonucu çıkmaktadır. Ancak, çerçeve sözleşmenin işçi ve işveren sendikaları tarafından yapılması ve çerçeve sözleşme hükümlerinin salt sözleşme tarafları açısından bağlayıcı olmayıp, toplu iş sözleşmesinde olduğu gibi, üçüncü kişilere, yani “işçi ve işveren sendikasının üyeleri hakkında” uygulanması (m. 33/3) nedeniyle, çerçeve sözleşmenin de toplu iş sözleşmesi türleri arasında, ya daazından 6356 sayılı Kanunda düzenlenen bir sözleşme türü olarak, burada incelenebileceği görüşündeyiz.

Keywords: