Özet:

Bu çalışmada aşım sezonunda değişik ırk koyunlara senkronizasyon amacıyla florogeston asetat+eCG yapılarak bazı reprodüktif parametreler iie gebe hayvanların kolesterol ve progesteron konsantrasyoniarı incelendi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Araştırma Uygulama Merkezindeki 12 Sakız. 15 Akkaraman, 14 İvesi ve 18 Dağlıç koyun (n:59) kullanıldı. Hayvanlar rastgele ikiye ayrıldı ve kontrol grubunda (n:29) bulunanların östrusları arama koçuyla belirlenerek elde aşım yaptırıldı. Deneme grubuna (n:30) ise 40 mg florogeston asetatlı sünger intravaginat yerleştirilerek 14 gün süreyle bırakıldı. Süngeıierin çıkarılacağı gün Sakız'lara 500, diğerlerine 600 IU eCG intramuskuler yapıldı. Östruslar arama koçuyla belirlenerek, 48.-52. saatler arasında elde aşım yaptırıldı. Ayrıca her iki gruptaki hayvanlardan gebelik öncesi dönemde iki kez, gebeliğin 45.. 90. ve 135. günlennde ve postpartum 10.günde kan alınarak kolesterol ve progesteron seviyeleri araştınldı. Deneme ve kontrol gruplarında östrus gözlenme oranı %100.0 olarak belirlenirken, gebelik oranları bakımından gruplar ve ırklar arası farklar Önemli bulunmadı. Her iki grupta da Sakız ırkının kuzu verimi bakımından diğer ırklardan üstün olduğu belirtendi (p<0.05). Koyunlarda ortalama kolesterol değerlen gebelik öncesinde 67.15±2.35-72.26±2.50 mg/dl, gebeliğin 45.günde 64.86+1.63, 90.günde 50.07±2.07 ve 135.günde 62.69±1.63 mg/dl, postpartum 10.günde ise 46.74±1.06 mg/dl tespit edildi. Progesteronun gebelik öncesinde Sakız ırkında yüksek seviyede olduğu gözlenirken, gebelik ilerledikçe dönemler arası progesteron farkları önemli bulundu (p<0.05). Gebelik öncesi 2.dönem hariç diğer dönemlerde kolesterol ve progesteron arasında pozitif korelasyon olduğu belirtendi. Aynca kuzu verimleri ile kolesterol ve progesteron seviyeleri arasında da pozitif bir korelasyon şekillendiği gözlendi. Sonuç olarak aşım mevsiminde porgesteron+eCG uygulamalannın kontrol grubuna göre bir avantaj oluşturmadığı, kolesterol seviyelerinin gebelik dönemi ve kuzu sayısından çok fazla etkilenmediği, progesteron konsantrasyonun gebelik ilerledikçe kuzu sayısına bağlı olmaksızın yükseldiği, ancak birçok faktörün kolesterol seviyesini etkilemesinden dolayı bu ikili arasında belirlenen pozitif korelasyonun pratikte yararlı bilgiler vermeyeceği kanaatine varıldı.

Anahtar Kelimeler: