Abstract:

Osmanlı Devleti hoşgörü anlayışını azınlık kesimine eğitim konusunda da sağlamıştır. Eğitim ve öğretim kurumlarını açma ve faaliyetlerini sürdürme konusunda Türk ve Müslümanlara tanıdığı hakları azınlıkları da tanımıştır. İstanbullun Türkler tarafından fethedilmesiyle birlikte siyasi özgürlüklerini yitiren Rumlara, Patrik adı verilen bir ruhani liderin kontrolü altında toplu yaşamak kaydıyla hak tanınmıştır. Tanınan yaşama hakkıyla birlikte bu cemaate din, dil, gelenek ve göreneklerinde bütünüyle serbest hareket etme hakkı verilmiştir. Devlet her meselede patrik ile görüş alışverişi yapmaktaydı. Patriğe Rum halkının eğitim ve kültür kurumlarını, kiliselerini, hastanelerini idare etme mesuliyeti verilmiştir. Rum halkına verilen bu imtiyazlardan daha sonra Ermeni ve Yahudilerde yararlanmışlardır. Bu sayede İmparatorluğun kontrolü altında bulunan gayri Müslimlere de Müslümanlar gibi eğitim ve kültür kuruluşları açma ve yönetme hakkı sağlamıştır. Bu eğitim öğretim kurumları Türk-İslam kuruluşları gibi devlet eliyle değil, servet sahipleri, yardımseverler ve cemaatler aracılığıyla oluşturulmuş ve desteklenmiştir. Her caminin yanında bulundurulan mektep ve medrese gibi her kilisenin yanında da azınlık okulları inşa edilmiştir. Mektep ve medreselerde öğretim hocalar tarafından yapıldığı gibi, azınlık okullarındaki öğretim de papazlar tarafından yürütülüyordu.

Keywords: