Abstract:

Bu çalışmada Rabgūzī’nin Kısasü’l Enbiyā adlı eserinde fiilimsilerle birlikte isim çekim eklerinin kullanımının ortaya konulması amaçlanmıştır. Orta Türkçe döneminde yer alan Harezm Türkçe’nin önemli eserlerinden biri de Nāsırü’d-dīn bin Burhānü’d-dīn Rabgūzī tarafından yazılan Kısasü’l Enbiyā’dır. Fiilimsiler, fiil kök ve gövdelerinden belirli eklerle türetilmekte olup eylem çekimine girmeyen, isim-fiil, sıfat-fiil, zarf-fiil başlıkları altında incelenen dilbilgisel unsurlardır. İsim çekim ekleri, cümle içinde yer alan isimlerin çeşitli durumlarını göstermektedir. Rabgūzī’nin Kısasü’l Enbiyā adlı eserinde fiilimsilerle birlikte isim çekim eklerinin kullanımı belirlenmiştir. İsim çekim eklerinden çokluk eki, iyelik eki, hāl ekleriyle kullanılan örnekler tespit edilmiştir. Hāl eklerinden ilgi hāli eki, yükleme hāli eki, yönelme hāli eki, bulunma hāli eki, ayrılma hāli ekiyle kullanılan örnekler olduğu görülmüştür. Fiilimsilerle birlikte isim çekim eklerinin kullanımlarıyla ilgili tespit edilen örnek cümleler verilip, isim çekim eklerinin kullanımı hakkında bilgi verilmiştir. Harezm Türkçesinin Karahanlı Türkçesi ile Çağatay Türkçesi arasında bir geçiş dönemi olduğu bilinmektedir. Tespit edilen eklerin Batı Türkçesi ve Doğu Türkçesiyle ilgili kullanımları da gösterilmiştir.  

Keywords: