Abstract:

Günümüzde hayatın her alanında gerek duyulan ve kullanılan interneti kullanarak doğru verilere ulaşabilme, farklı yazılım teknolojilerini benimseyip bunları eğitimde ve iş hayatında etkin bir biçimde kullanabilmek için dijital okuryazarlık gerekli, hatta zorunludur. 2017’de yayınlanan Dijital Rekabet Gücü Raporu’nda ülkelerin ekonomik olarak hangi durumda oldukları “bilgi”, “teknoloji” ve “geleceğe hazır olma” olarak üç ana husus ile ele alınmaktadır. Türkiye’nin bu ana hususlardan en zayıf kaldığı 60. sıradaki “bilgi” hususundadır. “Bilgi” bileşeninin alt bileşenlerinden “beceri” yönünden Türkiye 49. sırada, “eğitim ve öğretim” açısından 63. yani son sırada ve “bilimsel yoğunluk” bakımından ise 48. sırada yer almaktadır. Sönmez (2018) çalışmasında Türkiye’de dijital rekabetin artması için eğitimde dijitalleşmenin zorunlu olduğunu belirtmiştir. Dolayısıyla tüm eğitim seviyelerinde, bu ana rolü üstlenen akademik personelin dijital okuryazarlık seviyesinin ne düzeyde olduğunun tespiti bu açıdan oldukça önemli bir durumdur. Bu çalışmanın amacı, Munzur Üniversitesi’nde görevli akademik personelin algısına göre dijital okuryazarlık düzeylerini tespit etmek ve çeşitli değişkenler açısından farklılığın anlamlı olup olmadığını incelemektir.  Araştırmada var olan durumu olduğu gibi betimlediğinden tarama modelinden, veri toplama bakımından ise nicel yöntemden yararlanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu “2019-2020” öğretim yılında Tunceli Munzur Üniversitesi’nde görev yapmakta olan 98 akademik personel oluşturmuştur. Verilerin toplanması için Sulak tarafıhndan geliştirilen “Dijital Okuryazarlık Düzey Belirleme Ölçeği” kullanılmıştır. Ölçek 08/06/2020 tarihli ve E. 2712 sayılı" Etik Kurul" kararı alınarak uygulanmıştır. Ölçek iki bölümden oluşmuştur. Birinci bölüm demografik özelliklerle ilgili maddelerden oluşmuştur. İkinci bölüm ise üç alt boyuttan; birinci alt boyut “Öğretim Teknolojileri” (18 madde), ikinci alt boyut “Bilgi ve İletişim” (15 madde) ve üçüncü alt boyut “Teknik Yeterlik” (11 madde) olmak üzere toplam 44 maddeden oluşmuştur. Verilerin analizinde parametrik testler kullanılmış, bunun için gerekli istatistiksel işlemler ve sonuçları belirlenmiştir. Diğer bir ifadeyle ölçekte elde edilen veriler normal dağılım gösterdiğinden ikili karşılaştırmalarda “bağımsız gruplar için t-testi (Independent Sample t-test)”, ikiden fazla grupların karşılaştırılmasında ise “tek yönlü varyans analizi (One Way ANOVA)” kullanılmıştır. Araştırma bulgularına göre akademik personelin dijital okuryazarlık düzeylerinin yüksek seviyede olduğu (x̄=3,73) ve akademik personelin bu yeterlik alanına büyük oranda hâkim oldukları görülmüştür. Ölçeğin alt boyutlarında ise “Öğretim Teknolojileri” (x̄=2,92), “Bilgi ve İletişim” (x̄=4,14), “Teknik Yeterlik” (x̄=4,13) olarak tespit edilmiş olup, “Bilgi ve İletişim” boyutunun diğer alt boyutlara göre daha yüksek bir oranda olduğu görülmüştür. Akademik personelin dijital okuryazarlık yeterlik seviyelerinin cinsiyet, akademik unvan ve branş değişkenlerine göre yapılan istatistiksel analizler sonucunda anlamlı bir farklılık olmadığı görülmüştür (p>0.05). Yaş değişkeninde ise anlamlı farklılığa rastlanmıştır (p<0.05). Buna göre Munzur Üniversitesi akademik personelinin dijital okuryazarlık düzeyinin yüksekliği yanında, bazı demografik değişkenler yönünden dijital okuryazarlık düzeyinin farklılığı için yapılan analizler sonucu, sonucun genel olarak anlamlı çıkmaması olumlu yönde değerlendirilmiştir. Bu durumun daha üst düzeylere çıkabilmesi için üniversite yönetiminin personeli destekleyici yeni tedbirler alması gerektiği kanısına varılmıştır.

Keywords: