Abstract:

Bu çalışmanın amacı ortaokul 5-8. sınıflarda okutulan Türkçe ders kitaplarındaki me- tinlerin değerlendirme bölümünde yer alan okuduğunu anlama sorularının, Türkçe Dersi Öğretim Programı’nda yer alan kazanımlarla ve hedef kitlenin özellikleriyle uyumlu olup olmadığını incelemektir. Araştırma da nitel araştırma yöntemlerinden doküman inceleme- si yapılarak betimsel analiz tekniği kullanılmıştır. Çalışmada Türkçe ders kitaplarındaki etkinliklerde yer alan 1928 soru incelenmiş, incelenen soruların 964 tanesi okuduğu- nu anlama sorusu olarak değerlendirilmeye alınmıştır. Türkçe Öğretim Programı’ndaki okuma kazanımlarının bilişsel basamakları tespit edilmiş, kazanımların bilişsel düzeyi belirlendikten sonra kazanımlara uygun hazırlanan sorular dört sınıf düzeyinde okuma öncesi, okuma sırası ve okuma sonrası etkinlikler şeklinde değerlendirilmiştir. Son ola- rak Türkçe ders kitabında bulunan okuduğunu anlama soruları, sınıf ve yaş düzeylerine uygunluğu açısından değerlendirilmiş, Chall’ın gelişim basamaklarına göre yorumlan- mıştır. Araştırmanın sonucunda ortaokul 5-8. sınıf düzeyinde en fazla kavrama ve hatır- lama basamaklarında sorular sorulduğu görülmüştür. Soruların Türkçe Dersi Öğretim Programı’ndaki kazanımların hedeflediği bilişsel beceri seviyelerine uygun olarak hazır- landığı sonucuna ulaşılmıştır. Sınıf ve yaş düzeyi arttıkça soruların temsil ettiği bilişsel beceri seviyelerinde azalma olduğu görülmüş, ayrıca sorular hazırlanırken öğrencilerin sınıf ve yaş düzeylerinin dikkate alınmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

Keywords: