Abstract:

Bu çalışmada, Türkiye’nin karakteristik tarım ürünlerinden ve gıda sektörünün önemli bir girdisi olan fındığın Türkiye’deki üretim, pazarlama ve ticaret koşulları ile bu ürüne ilişkin hükümet politikaları ve rekabet gücü incelenmiştir. Fındık, başta çikolata üretimi olmak üzere gıda sanayinde yoğun olarak kullanılmakta ve son yıllarda üretim ve ticareti dünya genelinde artış göstermektedir. Fındık üretiminin çok az ülkede ve kısıtlı alanlarda gerçekleştiriliyor olması bu ürünün üretimini ve ticaretini önemli bir duruma getirmiştir. Fındık üretiminin ve ihracatının yaklaşık %70’ini gerçekleştiren Türkiye bu konumu nedeniyle dünya fındık sektörünü yaptığı uygulamalar ve politik kararlarıyla yoğun bir şekilde etkilemektedir. Bu çalışmada, Türkiye’nin fındık ticaretindeki uzmanlaşma düzeyi ve mukayeseli üstünlük gücünü belirlemek amacıyla Blassa’nın (1965) geliştirmiş olduğu Açıklanmış Karşılaştırmalı Üstünlükler (AKÜ) endeksi kullanılmıştır. Bu bağlamda, 2009-2011 yılları Türkiye fındık ticareti ortalama AKÜ indeksi 95 olarak hesaplanmıştır. Bu durum Türkiye’nin uluslararası fındık ticaretinde çok yüksek düzeyde karşılaştırmalı üstünlüğe sahip olduğunu göstermektedir. Bununla birlikte, rakip ülkelerin hâlihazırda fındık üretimlerini arttırıyor olması bu alanda önümüzdeki dönemlerde daha yoğun bir rekabet ortamının olabileceğini işaret etmekte ve Türkiye’nin bu alandaki avantajlı konumunu tehdit etmektedir.

Keywords: