Abstract:

Yolsuzluk; Dünya Bankası tarafından kamu gücünün özel çıkarlar için kötüye kullanılması olarak tanımlanırken; Birleşmiş Milletler Yolsuzlukla Mücadele Sözleşmesi'nde, emanet edilmiş olan yetkinin, kamusal ve özel çıkarları zedeleyecek şekilde her türlü kötüye kullanımı şeklinde tanımlanmaktadır. Yolsuzluk; sosyal, yönetsel, ekonomik ve siyasi birçok nedene bağlı olarak ortaya çıkabilmekte olup günümüzde her ülkenin karşı karşıya kaldığı bir sorun haline gelmiştir. Yolsuzluk algı endeksine yönelik olarak yapılmış olan çalışmalarda, endeksin sosyal ve ekonomik yapıyı etkileyen birçok değişken ile ilişkili olduğu tespit edilmekle birlikte; ilişkinin boyutu ve yönü konusunda literatürde pek çok farklı görüş bulunmaktadır. Nitekim ülkelerin yolsuzluk düzeyleri, sahip oldukları ekonomik ve sosyal yapıya göre farklılaşmaktadır. Bu bağlamda yolsuzluk algı endeksinin, esasen ülkelerin gelişmişlik düzeyleri ile yakından ilgili olduğu düşünüldüğünden; çalışmada, gelişmişlik düzeylerini temsil eden çeşitli değişkenlerin yolsuzluk algı endeksi üzerindeki etkisi ölçülmeye çalışılmıştır. Çalışmada, yolsuzluk algı endeksi ile gelişmişlik endeksleri arasındaki ilişkiyi ölçmek için 120 ülkeye ait veriler Dünya Bankası tarafından yapılan sınıflandırmaya göre düşük, orta ve yüksek gelirli ülkeler olmak üzere üç gruba ayrılarak incelenmiş ve 2007-2016 dönemini kapsayacak şekilde panel veri analizi yöntemi ile analiz edilmiştir. Ülkelerin sosyoekonomik gelişmişliğini ifade ettiği düşünülen değişkenler olarak ekonomik gelişmişlik, yönetişim, eğitim düzeyi, politik istikrar ve sosyal sermaye endeksi ele alınmıştır. Analiz sonuçlarında; toplum yapısını belirleyen sosyoekonomik unsurların yolsuzluk algı endeksi üzerinde önemli düzeyde etkisi olduğu tespit edilmiştir. 

Keywords: