Özet:

Osmanlı’dan devralınan birtakım eğilimlerin yanında Cumhuriyet döneminde yeni bir anlam ve eğilim kazanan Türk Batılılaşmasında, II. Dünya Savaşı sonrasında önemli bir kırılma yaşanmıştır. Ana yörünge değişmemekle birlikte yeni Batılılaşma pratiklerine yol açan bu yeni eğilim, devletin üstlendiği yeni siyasetten kaynaklanmaktadır. Siyasetteki bu değişime bağlı olarak Türk düşüncesi de yeni eğilim ve özellikler kazanacaktır. Yeni oluşan iki kutuplu dünyada Soğuk Savaş konseptine uygun bir pozisyon alan Türkiye’nin yeni siyasi seçiminden düşünce gündemi de doğrudan etkilenmiştir: Konular, yaklaşımlar, öne çıkan figürler değişmiştir. Tek Parti dönemine damgasını vuran düşünsel figürler bile kendilerini yeni koşullara uydurma gereğini duymuşlardır. Türk düşüncesinde yeni dönemin öncelikli konularından biri “komünizm tehlikesi” ve “antikomünizm” dir. Soğuk Savaş yıllarında kapitalist Batı ülkelerinde tırmanmaya başlayan komünizm fobisiyle eşgüdümlü bir biçimde, anti-komünist propaganda Türkiye’de de -özellikle ABD’deki örneğine benzer/paralel bir şekilde- artmış ve Soğuk Savaşın şiddetine bağlı olarak yön kazanmıştır. Bu yazıda Türkiye’de anti-komünist akımın düşünsel boyutu Peyami Safa üzerinden değerlendirilmeye tabi tutulacaktır.

Anahtar Kelimeler: