Özet:

TANBÛRÎ ALÎ EFENDİ VE TANBÛRÎ CEMİL BEY’İN BESTELERİNİN USTA-ÇIRAK İLİŞKİSİ BAĞLAMINDA TAHLÎLİ

Tanbur sazının akla gelen en önemli icracılarından olan Cemil Bey virtüözlüğünün yanı sıra saz ve söz musikisi formlarındaki üretimleri ile de dikkat çeken bir bestekâr ve çok yönlü bir müzik adamıdır. Kendisi gibi Tanburi olan ve döneminin saray hayatının gözde musiki hocalarından olan Tanburi Ali Efendi ile tesadüfen tanışmış, kendisinden uzun seneler faydalanmıştır. Çalışmada, Tanbûrî Ali Efendi ve Tanbûrî Cemil Bey’in usta-çırak ilişkisi dikkate alınarak, Evç ve Sûzinâk makamında besteledikleri Tanbûri Ali Efendi’nin; Sûzinâk Ağır Aksak Şarkısı ve Evç Aksak Semaîsi ile Tanbûri Cemil Bey’in Sûzinâk Aksak Şarkısı ve Evç Aksak Semaî Şarkılarının kimlik bilgileri üzerinden karşılaştırmalı makam analizleri yapılmış, melodi cümle benzerlikleri, perde kullanım sıklıkları tespit edilerek, Cemil Bey’in eserlerindeki, Tanbûrî Ali Bey etkisinin bilimsel değerlendirme ve verilerle ortaya konması amaçlanmıştır. Amacı ve yöntemi bakımından tarama modelini esas alan betimsel bir araştırmadır. Konuyla ilgili çeşitli kaynakların taranmasıyla her iki bestekârın ortak kullandıkları makamlardan seçilen eserler çalışmanın örneklemini oluşturmaktadır. Çalışmanın usta çırak ilişkisi bağlamında, karşılaştırmalı makamsal analiz konularına yönelik araştırmalara kaynak teşkil edeceği ve özgün olduğu düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler: