Özet:

Günümüzde korunan alanlar, in-situ doğa koruma araçlarının en önemlilerinden biridir. Bu alanlar, doğal ve kültürel kaynaklar ile biyolojik çeşitliliğin korunması, turizm-rekreasyon etkinlikleri için olanaklar sağlama ve kırsal kalkınmaya destek olma gibi işlevleri de yerine getirmektedir. Bu bildiride, korunan orman alanları olarak Karadeniz Bölgesi’nde bulunan Altındere Vadisi, Hatilla Vadisi, Ilgaz Dağı, Kaçkar Dağları, Karagöl-Sahara, Küre Dağları ve Yedi Göller milli parkları ele alınmıştır. Ele alınan korunan alanların, uluslararası statülere ve sertifikasyon sistemlerine göre değerlendirilmesinin gerekliliği üzerinde durularak, mevcut özelliklerin sertifikasyon kriterlerine uygunluğu irdelenmeye çalışılmıştır. Bu sayede; korunan alanlarda gerçekleştirilecek etkinliklerde uluslararası alanda tanınan sürdürülebilir yönetim yaklaşımları kapsamına girilmesi ve korunan alanlar ağına dahil olan diğer alanların bilgi ve deneyimlerinden faydalanılması mümkün olabilecektir. Bu çalışmada, ele alınan alanların, yasal, yönetsel ve ekonomik sorunları ile yerel halkın ve ziyaretçilerin eğitimi, ziyaretçi yönetimi, doğa koruma, tanıtım ve rekreasyon-turizm konuları değerlendirilmeye çalışılmıştır. Bölgede mevcut milli park statüsünde yedi korunan orman alanı incelendiğinde, en önemli sorunun yerel halk, ilgili kamu kurum ve kuruluşları, üniversiteler ve Sivil Toplum Kuruluşlarının (STK) işbirliği içerisinde organize olamayışları olduğu ortaya çıkmaktadır. Bu durum, planlama ve uygulama süreçlerinde sorunlara neden olmaktadır. Bu sorunlara yönelik olarak milli parkları, bütüncül bir yaklaşımla, ekolojik, arkeolojik, sosyal ve kültürel yönden koruyarak sağlayacak şekilde sürdürülebilir yönetimini sağlama anlayışı üzerinde yoğunlaşılmıştır. Milli parkların bu sorunlarını çözmede ve bu alanların etkin/sürdürülebilir koruma-kullanma dengesini sağlamada uluslar arası sertifikasyon programları bir araç olarak değerlendirilmelidir. Karadeniz Bölgesindeki milli parklar, korunan alanlarda doğanın korunması için hazırlanmış olan uygulamadaki tek sertifika sistemi olan PAN Parks kriterleri (Prensip 1: Doğal Değerler: Alan büyüklüğü) açısından değerlendirildiğinde; Kaçkar ve Kastamonu-Bartın Küre Dağları Milli Parklarının PAN Parks kapsamında değerlendirilebileceği, Karadeniz Bölgesindeki diğer beş milli parkın alan büyüklüğü kriteri nedeniyle PAN Parks kapsamında değerlendirilemeyeceği anlaşılmaktadır

Anahtar Kelimeler: