Abstract:

Yaşanan teknolojik gelişmelere paralel olarak toplumların kültür hayatında önemli bir yer edinen sözlü ve yazılı kültür ürünleri, zamanla değişip dönüşerek başka mecralarda kendilerine yer bulmaktadır. Ortaya çıktıklarında sözün büyüleyici etkisiyle dilden dile yayılan bu ürünler, yazı ve matbaanın gelişmesiyle de kitaplara basılıp çoğaltılmıştır. Televizyon teknolojisinin her geçen gün gelişmesiyle birlikte filmlerde, animasyonlarda ve çizgi filmlerde yeniden yaratılan sözlü ve yazılı ürünler, orijinal hallerine sadık kalma çabasıyla senaryolaştırılarak bütün bir toplumun özellikle de çocukların beğenilerine sunulmaktadır. Her ne kadar bu kültür ürünleri ilk hallerine sadık kalacak şekilde başka bir kültür türüne aktarılmaya çalışılsada bazı dış faktörler bu çabaları sonuçsuz kılmaktadır. Özellikle bir eserin yazılı hali elektronik ortama aktarılmaya çalışıldığında süre, teknoloji, yönetmen, yapımcı ve senarist gibi faktörler bu çalışmalara engel olmaktadır. Sözlü Kültürün Elektronik Kültüre Taşınması: “Dede Korkut Hikâyeleri Üzerine Bir İnceleme” başlıklı bu tez çalışması, kültür türleri arasında aktarımdan kaynaklanan farklılıkların ortaya çıkarılması amacıyla hazırlanmıştır. Bu amaca yönelik olarak Dede Korkut Hikâyeleri Kitabı’nda yer alan “Aruz Koca Oğlu Basat ile Tepegöz” adlı destansı hikâye ile TRT Çocuk kanalında yayınlanan “Dede Korkut Hikâyeleri Çizgi Filmi” nin ilk 13 bölümlük kısmı incelenmiştir. Çalışmada, Vladimir Propp’un geliştirmiş olduğu yapısal çözümleme yöntemi kullanılmıştır. Böylelikle sözlü kültürden yazılı kültüre oradan da elektronik kültüre aktarılan bir eserin hangi değişikliklere uğradığı incelenmiştir

Keywords: