Abstract:

Sille Çayı, "Büyük Konya Kapalı Havzası" içinde yer alır. Periyodik akışlıdır; sularını da havza tabanına boşaltır. Bu çay, Konya'nın kuzeybatısında, yukarı mecralarının başlangıç noktalarından itibaren suyunu boşalttığı yere kadar yaklaşık 200 km2 lik bir alana sahiptir. Böylece, küçük alanlı, da olsa başlı başına hidrografik bir havzayı oluşturmaktadır. Bu havzanın hidrolojik yönden gösterdiği özellikler; bir yandan havza ve yakın çevresinde araziyi oluşturan formasyonların yapısal ve litolojik karakterlerine, diğer yandan da jeomorfolojik hususiyetleri ile klimatik şartlara bağlı bulunmaktadır. Sille Çayı Havzası ve yakın çevresinde araziyi oluşturan en eski ve temele ait formasyonlar Paleozoik'e aittir. Bunlar, alt Paleozoik yaşlı çeşitli şist, fillat, kuartzit, kumtaşı ve mermerleşmiş kalkerlerden oluşan temel karmaşığı ile bir kaide konglomerasıyla başlayan dolomit, dolomitik kalker ve gri renkli kristalize kalkerlerden oluşan Permien yaşlı örtü tabakalarından ibarettir. Bütün bunlar, Hersinyen ve Alp orojenezinden geniş ölçüde etkilenmişlerdir. Çeşitli tektonik deformasyonlara maruz kalmışlardır. İç Anadolu-Konya masifini oluşturan Paleozoik'e ait bu temel arazi Tersiyerin ikinci yarısına ait çeşitli flüvyal ve limnik sedimentlerle diskordant olarak örtülmüşlerdir. Bunlar arasında kaide konglomeraları, karbonatlı kumtaşları, kirli beyaz renkli kalkerler, killi kalkerler, marnlar ve kumlu killer yer almaktadır. Bu litolojik birimler arasında fosiller de vardır. Yörede volkanitlerin ayrı ve önemli bir yeri vardır. Sille civarında çeşitli piroklastik maddelerle lavlardan oluşan volkanitler oldukça geniş alana yayılmışlardır. Burada yer alan Büyükgevelle (1709,6m.) ile Küçükgevelle (1643 m.) tepeleri de topografyaya hakim olan birer volkan konisidir. Sille volkanitleri çeşitli piroklastik maddelerle lavlardan müteşekkildir. Piroklastik maddeler arasında tüf, tüfit, problastit ve aglomeralar vardır. Andezit, dasit ve riyodasitler lavları oluşturmaktadır. Erenler Dağı ve Alacadağ volkan grubu içinde yer alan Sille civarındaki volkanik arazi, çok safhalı bir volkanik faaliyetin temsilcisidir. Sille volkanitleri, Miosen göl tabakalarının altında, arasında ve üstünde yer almaktadır. Böylece, volkanizmanın yaşının üst Miosen ile alt Pliosen olduğu ortaya çıkmaktadır. Gerek bu volkan iti er, gerekse Neojen'in flüvyal ve limnik sedimentleri alttaki temel araziyi diskordant olarak örtmüşlerdir. Bu durum, zaman içinde örtülü karstın gelişeceğini de telkin etmektedir. Bu da karstik hidroloji bakımından büyük öneme haizdir. Sille Barajı tabanında zaman zaman düdenlerin oluştuğu, böylece baraj rezervuar alanındaki suların yeraltına, buradan da Konya Ovası tabanına boşaldığı bir vakıadır. Bu da bize volkanitlerin, flüviyal ve limnik sedimentlerin fosilize ettiği Paleozoik kalkerler içinde yerine göre büyük boşlukların olduğunu telkin etmektedir. 

Keywords: