Abstract:

Bu çalışmada Türkiye'de modernleşme hareketi, Osmanlıların klasik Doğu tarzı devlet yapısını bırakarak Batı tarzı yeni bir yapıya geçme gayretlerine kurumlar açısından bakışa ışık tutmaya çalışılmıştır. Osmanlı modernleşmesinde Batı dillerinden yapılan tercümeler, Avrupa'ya gönderilen öğrenciler, Avrupalı uzmanların İmparatorlukta istihdamları ve seyyahların etkili olduğu tarih araştırmalarından anlaşılmaktadır. Ancak Türkiye'de sistemli ve kalıcı teşebbüsler modern yapıda kurulmuş ve teşkilatlanmış kurumlar sayesinde gerçekleşmiştir. 18. Yüzyılın ilk yarısında kurulan Ulufeli Humbaracı ocağı ve içinde oluşturulan Hendese odası bu kurumlara ilk örnektir. Bunları 1775'te Fransız uzmanlar idaresinde Tersane'de kurulmuş olan Mühendishane takip etmiştir. 19. yüzyılın başlarında Modern tıp mektepleri, teknik okullar ve nihayet Darülfünunun kurulması gelişme ve modernleşmede kısa zaman içerisinde ulaşılan noktayı temsil eder. Teknik ve mesleki eğitimin çeşitli kollarında yeni eğitim kurumları kurulur. 20. yüzyılda ise modern anlamda Osmanlı üniversitesi kurulur. Mühendishaneler, Türkiye'deki teknik okulların, Darülfünun'da üniversitelerin çekirdeğini oluşturur.

Keywords: