Özet:

Bu çalışmada Yabancılara Türkçe Eğitimi ders kitaplarındaki zamir kullanımı incelenmektedir. Çalışmada kullanılacak veri, kişi zamirleriyle kısıtlanmış, veri taraması ise Yunus Emre Enstitüsünün Yedi İklim ve Gazi TÖMER’in Yabancılar için Türkçe adlı kitapları üzerinden yapılmıştır. İlgili kaynaklardaki zamir kullanımı derinlemesine incelenmiş, karşılıklı konuşmalarda geçen zamirlere özel bir önem verilmiştir. Doküman incelemesi metoduyla yapılan çalışmanın temel bulgusu, ders kitaplarındaki zamir kullanımı örneklerinin Türkçenin bir adıl düşürme (pro-drop) dili olmasından kaynaklanan kimi kurallarına aykırılık oluşturduğu yönündedir. Bu durumun sebepleri arasında (i) ders kitaplarında temel cümle yapısının kazanımına yapılan vurgunun adıl düşürme kurallarını gölgelemesi, (ii) karşılıklı konuşma metinlerinde cümle içerisindeki öznelerin söylem yapısına göre hatalı odaklanması ve (iii) ilgili ders kitaplardaki kimi karşılıklı konuşmaların çeviri yoluyla oluşturulmalarından dolayı doğallık ve akıcılık konusunda birtakım sorunlara neden olması gösterilebilir. Çalışmada varılan sonuç, dilbilgisi ile diğer dil becerileri arasında sorunsuz bir uyum olmadıkça ikinci dil eğitiminin gerçek anlamda başarıya ulaşmasının beklenemeyeceğidir. Ders kitaplarında çeviri yoluyla oluşturulan karşılıklı konuşmaların olması dil öğretimi açısından ilkesel bir sorun içermemektedir. Ancak dil öğretimi aynı zamanda bir kültür aktarımı da olduğu için çeviri diyaloglardan çok kültür temelli sosyal ortamı da gözeten doğal diyaloglar oluşturulmalıdır. 

Anahtar Kelimeler: