Abstract:

Bu çalışmada Osmanlı Devleti’nin İttihat ve Terakki Dönemi’ne ait 1909-1918 yılları bütçeleri temel analiz teknikleri kullanılarak okunmaya ve analiz edilmeye çalışılmıştır. Yapılan bu değerlendirmeler sonucunda Osmanlı Devleti’nin gelirlerinin yarısından fazlasının tarımsal faaliyetlerden alınan dolaylı vergilerden oluştuğu, Duyun-u Umumiye ve askeri harcamaların toplam giderlerin yaklaşın 2/3’ünü oluşturduğu anlaşılmıştır. Osmanlı Devleti, çağa ayak uyduramama, iç çekişmeler, güçlenen milliyetçilik akımları gibi nedenlerle, girilen savaşları finanse edememeye başlamış ve bu durumun bir sonucu olarak da denk bütçe kavramından uzaklaşarak bütçe açıklarını kapatamaz hale gelmiş, borcunu borçla çevirmeye başlamıştır. Nitekim çalışmaya konu dönem içerisinde de bütçe gelirleri giderleri karşılamaktan uzak kalmış ve döneme ait gelirlerin giderleri karşılama oranı ortalama olarak %74’ler seviyesinde kalmıştır. Bu durum Osmanlı Devleti’nin mali anlamda da dış müdahalelere maruz kalmasına neden olmuştur.

Keywords: