Abstract:

Modern tarihçilikle ilgili bakış açısı yaygınlaşmadan önce, geçmiş ile ilgili belirli bir tarih vermeye çalışan Batılı sosyal bilimciler, Hz. İsa’nın doğum tarihinin öncesine ya da sonrasına atıf yapmaktaydılar (MÖ./MS. ya da İÖ./İS.). Bununla birlikte, özellikle Orta Doğulu tarihçilerin Hz. Muhammed’in Hicretini temel alan ve farklı bir takvim sistemi üzerinden yapılan düzenlemeyi kullanmakta olduklarına tanık olduk. Müslüman ülkelerin takvimleri, Orta ve Yeni Çağlardan biraz farklılık gösterir. Örneğin İran ve Afganistan’da, Büyük Selçuklulardan kalan bir gelenekle, takvimin başlangıcına hala Hicret kaynaklık ederken ‘bir yılı’, ‘ay döngüsü’ üzerinden değil, ‘güneş döngüsü’ üzerinden hesap etmektedirler. Osmanlı İmparatorluğu’nda da başlangıçta Hicri takvim kullanılmış, daha sonra da Rumi takvime geçilmişti. Ancak bugün Anadolu’daki Türkler Gregoryen uygulamayı tercih etmişlerdir. Bu sebeple bugün Osmanlıların yaptıkları eserlerin tarihi üzerine fikir yürütürken bazı düzenlemeler yapmak durumunda kalıyoruz. Araştırmacılar, tarihlendirme konusunda takvim sistemlerine bağlı olmak durumunda kalıyorlar. İster Hicri takvimi düzelterek kullanalım ister doğrudan miladi takvim içinden bir tarihlendirme yapalım; son zamanlarda bilimler arası ilişkilerin artmasıyla birlikte, tarihlendirme ile ilgili kullanılan terimlerin yanına, yeni bir ifade girmiştir. Örneğin fen bilimciler, geçmiş ile ilgili özellikle radyolojik metodlar uygulayarak ulaştıkları sonuçları değerlendirirken tarih önerilerine ‘Günümüzden Önce’ (GÖ) ifadesini kullanmaya başladılar.Çalışma bu ifadelerin kullanılabilirliklerini sorgulamak üzere bir öneri getirmektedir.

Keywords: