Özet:

Ortadoğu ülkelerinde yaşanan çatışmalar, büyük nüfus kitlelerinin yer değiştirmesine yol açmıştır. Bu durumun en gözle görülür örneği, Suriye’deki iç savaştan kaçan milyonlarca insanın, başta Türkiye olmak üzere diğer ülkelere sığınmasıdır. Böylesi büyük nüfusların uluslararası göçün öznesi haline gelmesi, oldukça yeni bir durum olmakla beraber, sosyolojik anlamda ev sahibi ülkeler için toplumsal bütünleşme sorunlarının gündeme gelmesine neden olmuştur. Türkiye’de Suriyeli sığınmacı nüfusun yerli nüfusla bütünleşme durumu hakkında yapılan sosyolojik çalışmalar, söz konusu duruma ilişkin farklı kavramsallaştırmalara başvurmaktadır. Bu doğrultuda başvurulan yaklaşımlardan biri, Alman sosyolog Georg Simmel tarafından formüle edilen yabancıdır. Toplumsal bir gruba sonradan dahil olan kimse olarak yabancı, Simmel’in biçimsel sosyolojisinde, kimliği grup tarafından tayin edilen bir toplumsal tiptir. Simmel tarafından metodolojik anlamda ortaya atılan yabancı, yine Simmel’in kendisi ve onu izleyen yazarlar (özellikle Zygmunt Bauman) tarafından, modernite eleştirisi bağlamında olumsuz bir anlamda ve (etnik ve dini azınlıklar gibi) içinde bulundukları toplumla tarihsel bir bağa sahip insan gruplarını ifade etmek için kullanılmıştır. Bu çalışmada, sığınmacı nüfus için yabancı tipolojisinin henüz oluşmadığı ileri sürülmektedir. Bu amaçla, sığınmacı sorununa yönelik teorik ve ampirik literatürde yabancı kavramının kullanımlarına değinilerek, kavramın sığınmacı sorununa uygulanabilirliği tartışmaya açılmaktadır

Anahtar Kelimeler: