Özet:

Ülkemizde dolaylı vergiler içerisinde 1985’ten beri uygulanan Katma Değer Vergisi KDV , diğer vergiler ile karşılaştırıldığında toplam vergi gelirleri içindeki payı 2016 %31,9 ve faal mükellef sayıları 2017 Ekim Ayı mükellef sayısı 2,576,708 bakımından birinci sırada yer almaktadır. Bu açıdan bakıldığında KDV’nin kamu bütçesi için önemli çok daha iyi anlaşılmaktadır. Vergi gelirleri içinde büyük paya sahip olan KDV’de uyumu sağlamak, vergi gelirlerinde önemli bir artış sağlayacağı gibi kayıt dışı ekonominin azalmasına da etki edecektir. Buna rağmen Türkiye’de KDV’ye tam bir uyum olduğunu söylemek doğru olmayacaktır. Özellikle, KDV’nin doğuşunu sağlayan mal ve hizmet teslimlerinde perakende satış fişi veya fatura düzenlemek ya da bunları talep etme davranışının toplumumuzda yaygın olmadığı gözlemlenmektedir. Vergi literatürünü incelediğimizde KDV’de vergi uyumu üzerine yapılmış spesifik bir araştırmaya rastlanmamıştır. Bu makale mükelleflerin KDV uyumlarını ve perakende satış fişi veya fatura alma alışkanlıklarını etkileyen nedenlerin literatür çerçevesinde analizini amaçlamıştır. Bunun yanında, Dünya da KDV’de vergi uyumunu arttırıcı uygulanan başarılı olmuş ülkeler örnek alınarak ve bunların çalışmalara Türkçe literatürde ilk defa olarak değinilmiştir. Makalede ilk olarak KDV tanıtılmış ve kamu finansmanındaki yeri hakkında bilgiler verilmiştir. Daha sonra KDV uyumunu etkileyen faktörler literatür çerçevesinde analiz edilmiştir. Son olarak dünya da KDV uyumu için yapılmış çalışmalar detayları ile irdelenmiş ve Türkiye de KDV uyumunu sağlamak için öneriler getirilmiştir.

Anahtar Kelimeler: