Abstract:

Canlandırma sineması denilince akla ilk gelen ve popülaritesi en eskiye dayanan şirket olan Disney, hem popüler sinemanın hem de canlandırma sinemasının geçirdiği evrelere paralel şekilde bir postmodernleşme süreci geçirmektedir. Postmodernliğin Disney evreninde görünürlük kazanması, ana akım sinema için masum bir düzenleme olmadığı bilinen ve zaten tartışmalı olan temsil sorununu daha da karmaşık ve önemli hale getirmektedir. Disney, kuruluşundan günümüze gelene kadar, evrensel ve masum kabul edilen masal metinlerinden uyarladığı prenses anlatılarından vazgeçmez fakat bu anlatılarda temsiller üzerinden sunduğu rol modellerini içinde bulunulan zamana göre yeniden düzenler. Bu bağlamda Disney’in ilk prenses anlatısı olan Pamuk Prenses ve Yedi Cüceler’den (1937) son örnek Moana’ya (2017) gelene kadar sunduğu kadın temsilinin, evcimen, pasif ve güzel kadından cesur, aktif ve bağımsız kadına evrildiği görülmektedir. Bu çalışmanın amacı Disney’in en güncel prenses anlatısı olan Moana animasyonunda sözü edilen değişimin nasıl gerçekleştiğine daha yakından bakmaktır. Çalışma kuramsal çerçevenin ilk adımında Disney’in bir form olarak prenses anlatısını nasıl kullandığına, ikinci adımında ise Prenses ve Kurbağa (2010) animasyonu ile başlayan postmodern dönemde hangi temsilleri görünür kıldığına bakacaktır. Analiz kısmında ise Greimas’ın eyleyensel örneklem ve göstergebilimsel dörtgen modellerini kullanarak, Moana animasyonu üzerinden inşa edilen “güçlü, bağımsız, savaşçı” kadın temsilini, anlatının derin yapısında kurulan düzenlemelerde arayarak tartışmaya açacaktır.

Keywords: