Özet:

Çok eski zamanlardan itibaren dilin doğuşuna dâir birtakım kuramlar ortaya konmuş, eserler telif edilmiş ve karşıt kuramlar ileri sürülmüştür. Konunun kendi çapında girift ve karmaşık olması ve iddiaları destekleyici somut deliller gösterilememesi nedeniyle oldukça spekülatif bir alanı oluşturmaktadır. Bugüne kadar yazılanlardan hareketle derli toplu bir bilgilendirme yapma imkânı mevcuttur. Dolayısıyla çalışmamızda öncelikle Giriş mahiyetinde tartışmaların geçmişine yer verdik. Ardından teolojik ve seküler olmak üzere iki başlık altında dilin doğuşu üzerine ileri sürülen kuramlardan bahsettik. İslâm dünyasının önde gelen alimlerinden Fârâbî, İbn Sinâ, Gazzâlî ve İbn Haldûn’u ayrı bir başlık altında değerlendirme ihtiyacı hissettik. Değerlendirme yaptığımız bir Sonuç bölümüyle çalışmamızı tamamladık. Çalışma boyunca özellikle Doğulu ve Batılı dil teorileri ile ilgili olarak Ramazan Demir'in “İbn Hazm’a Göre Dilin Menşei ve İlk Dil Problemi” adlı makalesi ile Arap Dilbilimcilerine Göre Dilleri Kaynağı Meselesi isimli çalışmasını, Yakup Civelekoğlu’nun “VII.-XI. Yüzyıl İslam Dil Olgusuna Yaklaşımlar ve Batılı Dilbilimcilerle Mukayesesi” isimli makalesi ile Hülya Altunya’nın Fârâbî’de Dil Felsefesi adlı çalışmasını ve Faruk Bozgöz’ün “Dilin Kaynağı ve İlk Dil Problemi” isimli makalesini sıklıkla kullandık.

Anahtar Kelimeler: