Özet:

Bu betimleyici çalışma, çocukların sosyal ağlarda kişisel bilgi paylaşım eğilimleri, sosyal ağları kullanma alışkanlıkları ve potansiyel riskli davranışlarını belirlemeyi hedeflemektedir. Bu çalışma Türkiye’nin en büyük üç şehrinde (İstanbul, Ankara ve İzmir) gerçekleştirilmiş olup, veriler rastgele seçilen 9 ile 16 yaş aralığındaki sosyal ağ kullanıcısı 524 çocuk ve velileri ile yüz yüze görüşmeler yapılarak toplanmıştır. Bu görüşmeler esnasında her çocuk ve yanında bulunan velisine 25 sorusu çocukların sosyal ağ üyelikleri ve sosyal ağlardaki davranışları ile ilgili, 13 sorusu da velilerinin demografik bilgileri ile ilgili, toplam 38 sorudan oluşan 5’li Likert tipi soru sorulmuştur. Soruların oluşturulmasında EU Kids Online projesi ve PEW çalışması kapsamında geliştirilmiş anketlerden yararlanılmıştır. Veriler, çocukların sosyal ağ kullanımındaki eğilimleri ve kişisel bilgi paylaşım alışkanlıklarını etkileyen faktörleri elde etmek için betimsel ve karşılaştırmalı olarak analiz edilmiştir. Sonuçlar göstermektedir ki çocukların yaşları arttıkça sosyal ağ kullanımı artmaktadır. En çok kullanılan sosyal ağ Facebook’tur. Pek çok sosyal ağ sitesi üzerinde hesap oluşturabilmek için en az 13 yaşında olmayı gerektirirken, çalışmaya katılan çocukların neredeyse yarısı 13 yaşından küçük olmalarına rağmen sosyal ağlarda hesapları bulunmaktadır. Çalışmaya katılan çocukların çoğunluğu cep telefonu numaraları, ev adresleri ya da aile üyelerinin isimleri gibi kişisel bilgilerini herhangi bir kısıtlama olmaksızın üyesi oldukları sosyal ağlardaki tüm kullanıcılar ile paylaşmaktadırlar. Araştırmacılar yaşanabilecek herhangi bir olumsuz durumu önlemek adına hem ailelerin hem de çocukların sosyal ağ kullanımı konusunda bilinçlendirilmeleri ve ayrıca sosyal ağ geliştiricilerinin de çocukların çevrimiçi güvenliğini sağlamak adına gerekli çalışmaları yapmaları gerektiğini bildirmektedirler. 

Anahtar Kelimeler: