Özet:

Türk kültür tarihinin çok eski dönemlerinden itibaren Türk sözlü kültür geleneğinin kültürel mirasının yaşayan ve yaşatmaya devam eden ögelerinden olan dualar dilek ve yalvarışları beddualar ise öfke, kızgınlıkla söylenmiş kötü dilekleri ifade etmek için kullanılmaktadır. Dualar ve beddualar tek bir başlıkta aynı konu dağarcığında anılsalar da birçok noktada farklılıklara sahip iki zıt kavramdırlar. Dua, insanların Allah'a ya da başka bir ilahi güce yönelerek yardım talep ettiği bir ibadet şeklidir. Beddualar ise bir kişinin bir başka kişiye, genellikle zarar vermek veya ona kötü şans dilemek amacıyla kullanılan sözlerdir. Anadolu ağızlarında da dua ve beddualar, geleneksel inanç ve kültürlerin bir parçası olarak yaygın şekilde kullanılmaktadır ve Anadolu ağızlarında dua ve beddualar köklü bir sözlü geleneğe dayanmaktadır. Bu çalışmada da Batı grubu Anadolu ağzında dualar ve beddualar derlenmiştir. Bu kapsamda Malatya, Kütahya, Urfa, Ordu, Tokat, Uşak, Sivas, Tokat, Ordu, Giresun, Bolu, Zonguldak illerine ait derleme metinler incelenerek tespit edilen dua ve beddualar tespit edilmiştir. Tespit edilen dualar ve beddualar yazılırken alıntı yapılan eserin adı, örnek cümlenin sonuna kısaltılarak sayfa numarası ile birlikte parantez içerisinde gösterilmiştir. Dua ve bedduaların yazılırken derleme metnindeki orijinal imla esas alınmıştır. Araştırmanın sonucunda 168 dua, 69 beddua tespit edilmiştir. Tespit edilen dualar ve beddualar anlam ve cümle çeşitliliği bakımından incelenmiştir. Duaların genel olarak fiil, basit ve olumlu cümlelerden bedduaların ise fiil, basit ve kurallı cümlelerden oluştuğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler: