Özet:

Farsça ve Türkçe şiirler yazan, Buhara edebî muhitinin önemli temsilcileri arasında yer alan Mücrim Âbid’in incelediğimiz Türkçe Divânı’nın söz varlığı oldukça zengindir. Divânda kelime tekrarlarıyla beraber yaklaşık 69.000 kelime kullanılmıştır. Divânın söz varlığını ortaya koymak için hazırlanan dizinde 5442 adet madde başı tespit edilmiştir. Divânda Arapça, Farsça kelimeler özellikle Arapça kelimeler çok fazla kullanılmıştır. Ancak bu Arapça, Farsça kelimelerin büyük çoğunluğu yardımcı fiillerle kullanıldığı için bu isimlerin bir şekilde Türkçeleştiğini söylemek mümkündür. Bir dilin söz varlığı içerisindeönemli ifade araçlarından birisi de deyimlerdir. Âbid, söz varlığımızın önemli bir kısmını teşkil eden deyimleri de eserinde sıkça kullanmıştır. Bu çalışmada, anlatımı daha etkileyici bir hâle getirmek ve aktarılmak istenilen düşünceyi güçlendirmek maksadıyla divânda kullanılan deyimler tespit edilecek, bu deyimlerin özellikleri ve söz dizimsel hususiyetleri dikkatlere sunulacaktır.

Anahtar Kelimeler: