Özet:

Kentlerde bulunan endüstriyel artıklar ve motorlu araç egsozlarından yayılan kurşun (Pb) çeşitli sağlık problemlerine yol açmaktadır. Kent yaşamında ve kurşun kullanılan endüstri dallarında kurşuna maruziyet sonucu akut veya kronik zehirlenmeleri görülmektedir. Üre siklusunun son basamağını katalize eden arginaz arginini ornitin ve üreye hidrolize eden bir enzimdir. Arginaz aktivitesinin en yüksek olduğu organ karaciğerdir ve arginaz, memeli karaciğerinde amonyağın detoksifikasyonundan da sorumlu bir enzimdir. Bu çalışmada; kurşun asetatın rat karaciğer doku arginazı üzerine olan etkisi ve enzimin bazı kinetik özellikleri araştırılması amaçlanmıştır. Bu amaçla, 8 haftalık 250±20 g ağırlığında, 28 adet erkek Wistar cinsi rat dört gruba ayrıldı. Grup-I; kontrol grubu, Grup-II; 25 mg/kg kurşun asetat uygulanan grup, Grup-III; 50 mg/kg kurşun asetat uygulanan grup, Grup-IV; 75 mg/kg kurşun asetat uygulanan grup. Kurşun asetat Grup II, III, IV'deki ratlara 1 mL serum fizyoloji içinde 7 gün boyunca sabah akşam intraperitonal (i.p) olarak uygulandı. Deney sonunda tüm gruplardaki ratlar anestezi altında dekapite edildi, karaciğer dokuları alındı ve spektrofotometrik yöntemlerle arginaz aktiviteleri ve enzimin bazı kinetik özellikleri çalışıldı. Kontrol ve kurşun asetat içeren denek gruplarında karaciğer doku arginazı için preinkübasyon ısısı 65°C, preinkübasyon zamanı 20 dakika, inkübasyon zamanı 18 dakika ve optimum pH: 10 olarak saptandı. Enzimin en yüksek aktiviteyi 3 mM MnCl2 konsantrasyonunda verdiği belirlendi. Arginaz enziminin aktivasyonu için Mn+2 iyonlarının ve 65°C'de preinkübasyonun gerekli olduğu tespit edildi. 50mg/kg kurşun asetat içeren rat karaciğer doku arginazının L-arginine karşı olan Km'inin 8.5 mM, kontrol grubunun ise 11.5 mM civarında olduğu bulunduğu ve Pb varlığında Km ve Vmax'ın azaldığı gözlendi ve meydana gelen inhibisyonununun kompetatif olduğu saptandı. Ayrıca uygulanan kurşun miktarı arttıkça arginaz aktivitesinin azaldığı tespit edildi.

Anahtar Kelimeler: